spondyloza u psa

Spondyloza u psa – jak rozpoznać i jak leczyć

Jednym z dość powszechnych schorzeń jest spondyloza u psa. To poważna choroba kręgosłupa, która z czasem prowadzi do coraz większych problemów z poruszaniem się aż do całkowitego niedowładu. Im szybciej uda się zdiagnozować chorobę i rozpocząć leczenie, tym większa szansa na długie i przede wszystkim komfortowe życie psa. Dlatego każdy opiekun psa powinien wiedzieć, jakie są objawy spondylozy i jak można jej zapobiegać.

Kręgi kręgosłupa psa

Aby zrozumieć istotę spondylozy i to, jakie szkody wyrządza w organizmie, najpierw trzeba wiedzieć, jak zbudowany jest kręgosłup psa. Nie będziemy wnikać w anatomiczne szczegóły, skupimy się tylko na konkretnych kręgach kręgosłupa. Podobnie jak u ludzie, także u psów kręgi kręgosłupa podzielone są na odcinki. U psa mamy zatem odcinek szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy i ogonowy. Każdy odcinek zbudowany jest z różnej liczby kręgów. Kręgi kręgosłupa zaś posiadają trzon oraz dwa końce – doczaszkowy (głowa kręgu) i doogonowy (dół kręgu). Ponadto kręgi mają jeszcze łuki, na których osadzone są specjalne wyrostki.

Najbliżej głowy mamy odcinek szyjny, który składa się z siedmiu kręgów (C1 – C7). Kolejno mamy odciek piersiowy z trzynastoma kręgami (Th1 – Th13), odcinek lędźwiowy z siedmioma kręgami (L1 – L7), odcinek krzyżowy z trzema kręgami (S1 – S3) zrastającymi się w jedną kość krzyżową. Na koniec pozostaje jeszcze odcinek ogonowy (Cy), którego liczba kręgów waha się w zależności od wielkości i rasy psa i może wynosić od 20 do 23 kręgów.

Kręgi połączone są ze sobą stawami, a pomiędzy kolejnymi kręgami ulokowane są krążki międzykręgowe. Działają one jak amortyzatory, a całość tworzy elastyczną oś ciała. Każdy z odcinków kręgosłupa i tworzących go kręgów odpowiada za konkretne ruchy i poruszanie się psa. Wszelkie nieprawidłowości nawet w jednym kręgu wywołują problemy układu ruchu.

Czym jest spondyloza u psa?

Skoro wiemy już mniej więcej, jak zbudowany jest kręgosłup psa, to możemy przejść do wyjaśnienia, czym jest spondyloza. Choroba spondylosis deformans jest przewlekłą chorobą kręgosłupa na ogół związaną ze starzeniem się. Spondyloza u psa bywa też nazywana zwyrodnieniem kręgosłupa. Najczęściej dotyka ona kręgów z odcinka lędźwiowego i krzyżowego, jednak spondyloza może rozwinąć się w całym kręgosłupie. Zaczyna się proces wytwórczy, który polega na tym, że w wyniku starzenia się krążki międzykręgowe ulegają zwyrodnieniu. To z kolei powoduje kostnienie i powstawanie wypustek, które z czasem rozrastają się i doprowadzają do unieruchomienia kręgów. Powiększone wypustki naciskają na nerwy, co skutkuje bólem.

Zwyrodnienie kręgosłupa powstaje w skutek licznych przeciążeń. Organizm odpowiada na to poprzez wytwarzanie tkanki kostnej, która ma na celu przywrócić stabilność osłabionych stawów. Powstają zatem osteofity, znane też pod nazwą ostrogi kostne. Na ogół osteofity przebiegają od jednego do drugiego stawu tworząc mosty. I choć najczęściej łączą one dwa lub trzy kręgi, to zdarza się, że opanowują dłuższe odcinki kręgosłupa. Zależy to od tego, w ilu miejscach kręgosłup jest niestabilny i gdzie organizm musi wzmacniać chore stawy. Działania te skutkują większą sztywnością kręgosłupa i ograniczonym zakresem ruchów w danej jego części. Zdarza się niestety też tak, że spondyloza dotyka kilku odcinków kręgosłupa na raz.

spondyloza u psa przyczyny

Przyczyny spondylozy

Zwyrodnienie kręgosłupa może spotkać każdego psa, najczęściej jednak rozwija się ona u starszych psów. Pierwsze objawy spondylozy mogą pojawić się już w wieku 6 lat, choć na ogół jest to około 8-9 lat. Znacznie bardziej narażone są psy ras dużych i istnieje tu zależność, że im większy pies, tym wcześniej może cierpieć z powodu spondylozy. Na rozwój choroby kręgosłupa wpływ mają także czynniki genetyczne. Niektóre rasy mają większe predyspozycje do spondylozy – najczęściej cierpią na nią owczarki niemiecki i kundelki w typie tej rasy. Według statystyk owczarki niemiecki stanowią aż 40% wszystkich diagnozowanych przypadków.

Mimo coraz większej powszechności spondylozy – zarówno u psów, jak i ludzi – wciąż nie udało się wskazać bezpośredniej przyczyny rozwoju choroby. Z pewnością jednak do czynników ryzyka, poza uwarunkowaniami genetycznymi, zaliczyć możemy złą dietę, stres i nieodpowiednie warunki bytowe psa. Nie dziwi więc fakt, że często na spondylozę chorują psy w schronisku, które nie dość, że narażone są na ogromny stres, to jeszcze mieszkają w betonowych kojcach.

Rozwijaniu się spondylozy sprzyja również brak ruchu i nadwaga psa. Niezdrowa jest także nadmierna i niedostosowana do psa aktywność fizyczna. Wcześniej przebyte kontuzje i urazy też mogą wpłynąć na pojawienie się zwyrodnienia.

przyczyny spondylozy

Takie wygibasy mogą wywołać urazy, które z kolei doprowadzą do spondylozy. 

Spondyloza u psa – objawy

Praktycznie przy każdej chorobie wczesne rozpoznanie daje większe szanse wyleczenia. Nie inaczej jest w przypadku spondylozy, chociaż trzeba jasno podkreślić, że spondyloza u psa jest nieuleczalna. Możemy jednak znacząco podnieść komfort życia psa i znacznie zwolnić rozwój choroby. Aby jednak rozpocząć skuteczne leczenie najpierw trzeba rozpoznać objawy spondylozy. A niestety często rozwija się ona niezauważalna i daje o sobie znać, gdy w kręgosłupie doszło już do licznych zmian.

W pierwszych stadiach spondylozy ucisk na nerwy jest niewielki, przez co pies nie odczuwa bólu i nie daje znać, że coś jest nie tak. Taki stan może trwać latami. Zdarza się, że zwyrodnienie kręgosłupa jest diagnozowane przypadkiem podczas badania kontrolnego lub dopiero w momencie poważnych problemów z chodzeniem.

Uwagę opiekuna z pewnością zwrócić powinna niechęć psa do spacerów, wysiłku fizycznego oraz trudności z wstawaniem. Te problemy widoczne są zwłaszcza rano. Dodatkowo może występować drażliwość na dotyk w okolicy bolącego stawu, pogorszenie nastroju, a w zaawansowanym etapie choroby także kulawizna, a nawet paraliż.

Podsumujmy zatem, jakie objawy może dawać spondyloza:

  • unikanie spacerów, niechęć do ruchu,
  • trudności z podnoszeniem się (głównie rano),
  • apatia, pogorszony nastrój,
  • brak apetytu,
  • sztywnienie okolicy zadu i sztywny chód,
  • problemy z wypróżnianiem się,
  • drażliwa nawet na lekki dotyk okolica zadu,
  • kulawizna, kuśtykanie,
  • niedowład łap i paraliż.

Jak rozpoznać zwyrodnienie kręgosłupa?

Obserwowanie psa i zauważenie objawów to jedno, ale by potwierdzić spondylozę konieczna jest wizyta u weterynarza. Większość z tych objawów bowiem może oznaczać także inne dolegliwości czy stany zapalne. Zdiagnozować spondylozę pozwala badanie rentgenowskie. Na zdjęciu RTG doskonale widoczne będą wszelkie zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Dowiemy się też, w którym odcinku i dokładnie w których kręgach rozwijają się osteofity.

Spondyloza u psa – leczenie

Najważniejsze pytanie, jakie nasuwa się po usłyszeniu diagnozy, to czy spondylozę można wyleczyć. I niestety, ale spondyloza jest nieuleczalna. Dobra wiadomość jest jednak taka, że prawidłowo dobrane leczenie może znacząco ograniczyć ból wynikający z procesów zwyrodnieniowych w kręgosłupie oraz pozwolić na długie życie psa w komforcie. W leczeniu spondylozy stosuje się przede wszystkim sterydowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwbólowe oraz suplementy i leki bogate w chondroitynę i kwas hialuronowy. Pozwalają one zmniejszyć sztywność, a tym ograniczyć ból przy poruszaniu się. Niektórzy sięgają też po olejek CBD, ale włączenie go do terapii należy przedyskutować z weterynarzem.

Coraz częściej sięga się także po leczenie metodami regeneracyjnymi, jak na przykład terapia komórkami macierzystymi czy metoda IRAP. Terapia komórkami w wielkim skrócie polega na pobraniu materiału od psa, a następnie w laboratorium izolacji komórek macierzystych, które są potem podawane zwierzakowi. Aktywują procesy przeciwzapalne i regenerujące oraz odbudowują chrząstki stawowe i zwiększają ilość płynów maziowych w stawach. Z kolei metoda IRAP opiera się na wprowadzeniu do organizmu interleukiny 1. Należy zdawać sobie sprawę, że metody regeneracyjne nie u każdego psa będą skuteczne, warto jednak znać możliwości współczesnej weterynarii.

Poza farmakoterapią w leczeniu spondylozy ważny jest również mądry ruch. Wszelka aktywność fizyczna powinna być dostosowana do psa. Należy unikać przeciążeń oraz gwałtownych i intensywnych ruchów. Oczywiście wszystko w miarę możliwości, bo niestety nie wytłumaczymy psu, dlaczego już nie może skakać czy biegać na spacerze. Sami nie prowokujmy energicznych zabawach, postawmy raczej na spokojne przechadzki i dużo eksploracji i węszenia.

W przypadku psa chorego na spondylozę niezwykle istotne jest też utrzymanie szczupłej sylwetki. Każdy nadprogramowy kilogram bowiem to obciążenie dla już i tak eksploatowanego kręgosłupa. Wielu weterynarzy i ortopedów coraz częściej zaleca także zabiegi rehabilitacyjne na spondylozę. Ich wybór zależy od konkretnego psa i umiejscowienia zwyrodnienia kręgosłupa. Niemalże zawsze dobrym pomysłem są ćwiczenia w basenie, ponieważ pływanie odciąża kręgosłup. Pamiętajmy jednak, że o tym, czy zwierzak może rozpocząć rehabilitację decyduje lekarz.

spondyloza u psa leczenie

W leczeniu spondylozy przydatna może być rehabilitacja, a zwłaszcza pływanie.

Jak uchronić psa przed spondylozą?

Skoro wiemy już, że spondylozy nie można całkowicie wyleczyć, to pozostaje pytanie, czy można w jakiś sposób zapobiec tej chorobie. Na powstawanie zwyrodnienia kręgosłupa znaczący wpływ mają uwarunkowania genetyczne i naturalne procesy starzenia, zatem nie jesteśmy w stanie całkowicie zabezpieczyć psa przed spondylozą. Ale możemy zrobić wiele, by znacząco opóźnić proces chorobowy.

Warto przede wszystkim regularnie badać psa u weterynarza i w razie potrzeby konsultować się z psim ortopedą. Można wtedy wykryć bardzo wczesne zmiany w kręgach, przez co możliwa jest szybka reakcja i rozpoczęcie leczenia. U psów ras dużych już w wieku kilku lat poleca się odpowiednio dobraną suplementację stawów. Po suplementy czy leki warto też sięgnąć nawet u psów małych, ale już w podeszłym wieku. Bo choć normalne jest, że wraz z upływem lat pies będzie miał większe problemy z poruszaniem się, to wcale nie znaczy, że musi on żyć w bólu.

Ponadto niezwykle ważne jest pilnowanie wagi psa i utrzymywanie szczupłej sylwetki. Zbilansowana dieta pozwoli nie tylko nie przybierać na wadze, ale także dostarczy odpowiednich składników odżywczych psu. Zadbajmy również o jak najwięcej spokoju, bo stres może pogłębiać wszelkie problemy zdrowotne.

I oczywiście nie przesadzajmy z ruchem i intensywnością – to, że pies jest aktywny i lubi biegać, to nie znaczy, że powinien szaleć godzinami za piłką czy bez przygotowania biegać maratony. Organizm psa – tak jak u człowieka – potrzebuje rozgrzanych mięśni i przyzwyczajania ciała do ruchu. I niech to będzie ruch dostoswany indywidualnie do psa. Szczególną ostrożność należy zachować przy młodych psach, którym dopiero kształtuje się kościec. Niestety łatwo tu o urazy, które wpływają potem na całe życie psa.