Na ogół psy to łakomczuchy za jedzenie gotowe zrobić naprawdę dużo. Dlatego sytuacja, kiedy nagle pies nie chce jeść powinna zwrócić uwagę właściciela. Skąd bierze się brak apetytu u psa? Jak pomóc takiemu niejadkowi? Po odpowiedzi zapraszamy do artykułu.
Dlaczego pies nie chce jeść
Zaburzenia łaknienia u psów to bardzo rozległy temat. Powodów, dla których pies nie chce jeść jest naprawdę dużo. Niektóre z nich są błahe, inne zaś zwiastują poważne problemy zdrowotne. Dlatego też nigdy nie wolno bagatelizować braku apetytu u psa. Im szybciej zdiagnozujemy co dolega zwierzakowi, tym skuteczniej będziemy mogli mu pomóc.
Przyczyny braku apetytu u psa dzielimy zasadniczo na trzy grupy. U czworonogów występuje pierwotny brak apetytu, czyli zmiany w organizmie psa mają bezpośredni wpływ na ośrodek łaknienia. We wtórnym braku apetytu mamy do czynienia z innym czynnikiem hamującym ośrodek głodu. Trzecia grupa zaś to tak zwany rzekoma utrata apetytu – pies ma ochotę na jedzenie, ale inne schorzenia, jak na przykład choroby przyzębia, mu to uniemożliwiają.
Pierwotny brak apetytu u psa
Wśród pierwotnych przyczyn utraty łaknienia wyróżniamy zaburzenia neurologiczne, psychogenne i utratę węchu. Do zaburzeń neurologicznych zaliczamy choroby podwzgórza, ból wewnątrzczaszkowy oraz podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe. Utrata węchu u psa, czyli najważniejszego zmysłu, często objawia się brakiem zainteresowania jedzeniem.
Psychogenne przyczyny braku apetytu u psa
Bardziej złożone są natomiast przyczyny na tle psychogennym. Wyróżniamy tu na przykład silny stres, który hamuje ośrodek głodu i sprawia, że pies nie chce jeść. Do czynników wywołujących stres u psa należą między innymi rozłąka z opiekunem, utrata towarzysza, zmiana miejsca zamieszkania bądź zmiany w życiu zwierzaka (pojawienie się dziecka lub drugiego psa).
Na czworonoga mocno oddziałuje też strach. Często właśnie psy lękowe cierpią na zaburzenia łaknienia. Czasem wystarczy nagły hałas czy gwałtowny ruch, by wystraszony pies stracił zainteresowanie jedzeniem. Właściciele psów często zauważają, że w trakcie burzy lub sylwestra ich pupile nie chcą jeść.
Wiele psów wykorzystuje też uległość swoich właścicieli i robi się wybredna. Dzieje się tak, kiedy pies nie chce zjeść tego, co ma w misce, po czym zmartwiony opiekun daje pupilowi jakiś smakołyk. Pies szybko uczy się, że opłaca się nie ruszyć suchego granulatu, bo dostanie za to rarytas. Zazwyczaj pies sam z siebie nie robi się wybredny, to człowiek swoim postępowaniem go tego uczy. Podobnie dzieje się, gdy pies ma nieograniczony dostęp do pożywienia – tak zwane karmienie ad libitum. Z punktu widzenia fizjologii i behawioryzmu zwierzę nie powinno mieć stałego dostępu do karmy. Jeśli pies nie zje w określonym czasie swojego posiłku, należy zabrać miskę. Zwierzę szybko nauczy się, że nie ma o grymasić przy karmieniu i warto zjeść to, co podają.
Istnieje jeszcze jeden pierwotny powód braku apetytu u psa – jest to wymuszanie uwagi właściciela. Może się to objawiać tym, że pies je tylko z ręki opiekuna lub pod jego czujnym okiem. Nie jest to normalne zachowanie psa i świadczy o problematycznej relacji na linii pies-człowiek (tzw. attention-seeking-behaviour). Często w takiej sytuacji mamy do czynienia również z zaburzeniami separacyjnymi. Zachowania te wymagają konsultacji z doświadczonym behawiorystą.
Nie zawsze jednak wymuszanie jedzenia z ręki wynika z problemów behawioralnych. Czasem też może mieć przyczyny zdrowotne i zwiastować choroby układu nerwowego. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub charakterystyczna dla cavalier king charles spanielów jamistość rdzenia kręgowego powodują sztywność karku i brak możliwości schylania się do miski.
Pies nie chce jeść – wtórne przyczyny braku łaknienia
Wtórnych powodów, które hamują odczuwanie głodu, jest wiele. Może być to na przykład ból w jamie brzusznej, klatce piersiowej czy w mięśniach i stawach. Ból odbiera ochotę na jedzenie i sprawia, że zwierzę staje się osowiałe.
Za brak apetytu u psa odpowiedzialne mogą być również choroby narządów wewnętrznych, w tym przewlekłe zapalenie trzustki, idiopatyczne zapalenie jelit (IBD) i nowotwory. Nie bez powodu psy chorujące na nowotwór w końcowej fazie są strasznie chude i wyniszczone.
Wpływ na to, że pies nie chce jeść, mają także zaburzenia endokrynologiczne i zaburzenia gospodarki mineralnej. Wyróżniamy tu między innymi niedoczynność kory nadnerczy oraz hipokalcemia i hiperkalcemia, czyli zaburzenia z wchłanianiem wapnia.
Często chore psy cierpią na brak apetytu i apatię.
Inne wtórne przyczyny braku apetytu psa
Psy, podobnie jak ludzie, mają zmniejszony apetyt na skutek wysokiej temperatury powietrza. Gdy panują upały pies może wykazywać dużo mniejsze zainteresowanie jedzeniem i jest to normalne. Nie ma wtedy powodu do paniki, należy tylko pamiętać, aby pies miał stały dostęp do świeżej wody. Obserwujmy też uważnie swojego pupila, bo podczas upałów zwierzę narażone jest na udar.
Również po zabiegu wymagającym znieczulenia, pies może nie chcieć tknąć jedzenia. Z reguły pies po znieczuleniu potrzebuje doby, by dojść do siebie i zacząć jeść.
Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że psy mogą cierpieć na chorobę lokomocyjną. Wiele psów źle znosi podróż samochodem czy autobusem i objawia się to dolegliwościami żołądkowymi i utratą apetytu. Psiak potrzebuje czasu, by po podróży ponownie zainteresować się jedzeniem.
Często pies nie chce jeść na skutek zatrucia pokarmowego. Poza brakiem apetytu mogą występować jeszcze takie objawy jak biegunka, wymioty, ospałość i znaczne osłabienie. Do zatrucia dochodzi zazwyczaj po zjedzeniu trujących dla psa produktów, do których należą między innymi awokado, czekolada, winogrono, rodzynki, cebula, czosnek i orzechy makadamia. Ogólnie nie zaleca się podawania psu ludzkiego pożywienia bez konsultacji z lekarzem weterynarii. Jeśli u psa podejrzewamy zatrucie pokarmowe, należy bezwzględnie udać się do gabinetu weterynaryjnego.
Wszelkie choroby zakaźne, którym towarzyszy gorączka, znacząco odbierają apetyt zwierzęciu. Najczęściej dotyczy to dolegliwości układu pokarmowego i oddechowego. Przyczyną obniżonego łaknienia są również pasożyty, takie jak włosogłówka, glista bądź tęgoryjec. Przy każdej chorobie konieczna jest interwencja weterynarza.
Rzekomy brak apetytu u psa
Za rzekomą utratę łaknienia uznaje się sytuację, gdy pies tak naprawdę ma apetyt, ale występują czynniki uniemożliwiające mu pobranie pokarmu. Do najczęstszych przyczyn należą problemy stomatologiczne, np. zapalenie przyzębia i kamień nazębny, złamanie zęba i uszkodzenie stawu żuchwowo-skroniowego. Zaliczyć można tu także zapalenie gardła i przełyku oraz obecność nadżerek i ciał obcych w jamie ustnej. Dolegliwości w pyszczku psa najłatwiej rozpoznać po tym, że zwierzę podchodzi do miski z zainteresowaniem, ale nie zjada pokarmu bądź przy próbie zjedzenie zaczyna piszczeć i skomleć.
Pies może cierpieć i nie chcieć jeść także przez porażenie nerwów, a konkretnie nerwu podjęzykowego. Przez to, mimo iż pies ma apetyt, nie jest w stanie pobrać pokarmu, ma problem z żuciem i połykaniem.
Do rzekomych przyczyn zahamowania łaknienia zaliczyć można również ślepotę i wszelkie problemy ze wzrokiem. Pies chory chociażby na zaćmę ma obniżony nastrój, wydaje się smutny i może nie chcieć w ogóle poruszać się po mieszkaniu – w tym odmawiać podejścia do miski. Dzieje się tak zwłaszcza u starszych psiaków, które dodatkowo cierpią na zaburzenia węchowe i przez to nie mogą odnaleźć miski z jedzeniem.
Ile razy właściciel podkarmił swojego pupila, bo „tak słodko patrzył”? No właśnie, na brak apetytu u psa wpływa też przejedzenie. Nie ma się co dziwić, że zwierzę odmówi posiłku z miski, gdy wcześniej zostanie nakarmione resztkami ze stołu czy wielką kością. Może być też tak, że pies sam znalazł coś na spacerze i zjadł, dlatego tak ważne jest, by mieć nad pupilem kontrolę podczas pobytu na dworze.
Właściciel nie może dawać nabrać się na maślane oczy psa i dokarmiać go resztkami ze stołu.
Jak długo pies może nie jeść
Jednodniowa głodówka jeszcze żadnemu psu nie zaszkodziła. Nie ma więc potrzeby zamartwiać się, kiedy nasz pupil zachowuje się normalnie i nie chce zjeść jednego posiłku. Oczywiście obserwujemy bacznie zwierzaka, ale nie wpadajmy w panikę. Chyba że podejrzewamy, że pies mógł coś zjeść na spacerze – wtedy lepiej udać się do weterynarza. Do lekarza z psem idziemy też zawsze, gdy pies nie chce jeść od dwóch dni. O tym, że jeden dzień bez jedzenia nie zrobi psu żadnej krzywdy niech świadczy chociażby to, że przed wieloma zabiegami operacyjnymi głodówka jest obowiązkowa. Co ciekawe, dziko żyjące i bezdomne psy potrafią przetrwać bez jedzenia nawet kilkanaście dni. Nie testujmy jednak, jak długo domowy pies może nie jeść.
Jeśli do tej pory zdrowy pies nie zje przygotowanego posiłku, nie wciskajmy mu innych smakołyków, byle tylko coś zjadł. Pilnujmy natomiast, by zwierzę piło wodę. To właśnie bowiem odwodnienie jest niezwykle niebezpieczne dla psa. Kiedy zwierzak odmawia także picia, koniecznie zabierz go do weterynarza. Już utrata 15% płynów z organizmu może nieść bardzo poważne konsekwencje, ze śmiercią włącznie.
Dlaczego mój pies chudnie
Im dłużej trwa głodówka psa, tym coraz bardziej odbija się to na jego zdrowiu i kondycji. Zwierzę traci siły i energię do normalnego funkcjonowania, robi się ospałe i apatyczne. Niedożywienie psa, poza wyraźną utratą masy ciała, objawia się także matową i skłonną do wypadania sierścią. Kiedy u psa widoczne są wszystkie żebra, jest to wyraźny sygnał, że z czworonogiem dzieje się coś złego. Albo dostaje kiepskiej jakości karmę, która nie dostarcza mu odpowiednich składników odżywczych, albo nie zjada tyle, ile powinien. Może to też świadczyć o poważnej chorobie – np. psy z nowotworem często drastycznie chudną. Utracie kilogramów może również być winny pasożyt wyniszczający układ pokarmowy. Za każdym razem spadek masy ciała psa wymaga konsultacji z weterynarzem.
Jak zmusić chorego psa do jedzenia
Aby nakłonić niejadka do spożywania pokarmów, najpierw musimy znaleźć przyczynę braku apetytu. Jeśli pies nie chce jeść, ponieważ nie smakuje mu sucha karma, warto spróbować innej karmy. Jakąkolwiek zmianę w psim menu przeprowadzajmy stopniowo, by uniknąć biegunek. Pamiętajmy, żeby koniecznie sprawdzić skład karmy i wybrać tę, która ma jak najwięcej mięsa (nie produktów pochodzenia zwierzęcego) i jak najmniej wypełniaczy w postaci zbóż. Do suchych granulek można dodać trochę mokrej karmy lub dolać odrobinę oleju, weźmy jednak pod uwagę, że gdy przyzwyczaimy psa do takiego jedzenia, prawie na pewno nie ruszy już więcej samej suchej karmy.
Psy są zwierzętami potrzebującymi rutyny, zadbajmy więc o stałe pory karmienia. Nie stosujmy też karmienia ad libitum, czyli pełnej miski z jedzeniem dostępnej dla psa o każdej porze dnia i nocy. Jeśli zwierzak nie zje posiłku, zabieramy miskę i nie dokarmimy niczym innym. Poza zachęceniem do jedzenia taki sposób karmienia ma jeszcze inną zaletę – pozwala właścicielowi kontrolować, kiedy zwierzę faktycznie zjadło. Dzięki temu nie zabierze psa na spacer zaraz po posiłku, co mogłoby się skończyć tragicznym skrętem żołądka.
Czasem zmiana karmy lub sposobu karmienia może zdziałać cuda.
Jeśli mamy do czynienia z ciężko chorym psem, który odmawia jedzenia – sprawa jest trudniejsza. Zwierzę może odczuwać ból lub ogólne zmęczenie i przez to nie mieć ochoty na jedzenie. Jeśli weterynarz nie zaleci inaczej, to możemy nieco eksperymentować z pokarmem dla psa aż znajdziemy coś, co mu posmakuje. Starsze lub chore psy często nie chcą nawet spojrzeć na suchą karmę, wtedy dodajemy im mięsną puszkę czy wspomniany już olej. Możemy też ugotować rosół dla psa (koniecznie bez przypraw i soli!) i podlewać nim karmę. Psy uwielbiają mięso, warto więc do ich menu włączyć gotowanego kurczaka czy sporadycznie podroby (serca, wątróbkę). Psu przydadzą się też warzywa po obróbce termicznej, np. marchewka. Gdy pies cierpli na dolegliwości w jamie ustnej i nie może gryźć, wtedy najlepiej zblendować wszystko na miękką papkę.
Preparaty na apetyt u psa
Dostępne są także specjalne preparaty zwiększające apetyt dla psów. Mają za zadanie poprawić smakowitość karmy i podnieść psu apetyt. Niektóre z tych preparatów łagodzą dolegliwości żołądkowe, przez co pies znowu zaczyna interesować się pokarmem. Zanim jednak zdecydujemy się na któryś z suplementów, zweryfikujmy u weterynarza, dlaczego pies nie chce jeść. Poprośmy też specjalistę o zalecenia dietetyczne. Czasem wystarczy drobna zmiana w rytuale karmienia czy dodanie smakowitego kąska do miski, by przywrócić psu apetyt. Bez konsultacji z lekarzem weterynarii nie powinno się podawać żadnych leków.