Regularne szczepienie psa to jeden z podstawowych obowiązków opiekunów. Niektóre szczepienia są obowiązkowe, inne „tylko” zalecane, ale zdecydowanie warto je wykonać. Pozwala to uchronić psa przed groźnymi konsekwencjami poważnych chorób. Są jednak sytuacje, kiedy szczepienie nie będzie wskazane. Zatem jakie szczepienia u psa są potrzebne i kiedy? Zapraszamy do naszego artykułu po odpowiedzi.
Szczepienie psa – czy w ogóle jest potrzebne
Wraz z nurtem antyszczepionkowców wśród ludzi, pojawiło się także sporo właścicieli psów, którzy poddają w wątpliwość sens szczepień. O ile szczepienie przeciwko wściekliźnie jest w Polsce obowiązkowe i za jego brak grozi kara, to pozostałe szczepienie już nie są wymagane, przez co coraz więcej psów jest nieszczepionych. Opiekunowie obawiają się skutków ubocznych po iniekcji, inni nie chcą wydawać pieniędzy na szczepienia, jeszcze inni doszukują się spisku i uważają, że szczepienia są niepotrzebne. A jak jest naprawdę?
Z całą pewnością regularne szczepienie psa jest najlepszym, co możemy zrobić dla jego zdrowia. Ograniczają bowiem ryzyko zarażenia się, a jeśli już dojdzie do zainfekowania, to pozwalają na łagodny przebieg i szybsze wyleczenie. Trzeba zdawać sobie sprawę, że choroby, na które istnieją szczepionki, są bardzo niebezpieczne i mogą doprowadzić do śmierci psa. Dlatego celowe nie jest pytanie, czy warto szczepić, tylko kiedy i jak powinno się to przeprowadzać.
Dobrze też pamiętać, że szczepienie psów ogranicza obecność patogenów w środowisku. Im więcej zaszczepionych psów, tym mniejsze szanse, że dane drobnoustroje przeżyją w okolicy.
Na jakie choroby szczepienie psa?
Tak jak już wyżej wspomnieliśmy – absolutnym minimum jest szczepienie psa przeciwko wściekliźnie. Wścieklizna to szalenie groźna i śmiertelna choroba, nie dziwi więc konieczność szczepienia. Przy szczepieniu dostaje się specjalne zaświadczenie, które może być przydatne np. w sytuacji, gdy zwierzę kogoś pogryzie. Ponadto przy wyjeździe z psem za granicę obowiązkowy jest paszport dla psa, w którym musi być wpisane aktualne szczepienie na wściekliznę. Bez tego nie można przemieszczać się do innych krajów.
W Polsce rekomenduje się także szczepienie przeciwko parwowirozie, nosówce, leptospirozie, chorobie Rubartha oraz na kaszel kenelowy (parainfluenza). Choć nie są one obowiązkowe, to większość weterynarzy mocno naciska na regularne zabezpieczanie psów przed tymi chorobami. Najmniej groźna z całej tej grupy chorób jest parainfluenza, jednak jej również nie można bagatelizować.
Przyjrzyjmy się bliżej, jak wygląda kalendarz szczepień na poszczególne choroby.
Szczepienie na wściekliznę
Najbardziej podstawowym szczepieniem jest to na wściekliznę. Jest ono nie tylko niesamowicie ważne ze względów zdrowotnych, ale także z powodów prawnych. Coroczne szczepienie na wściekliznę jest bowiem obowiązkowe, a jego brak może skutkować poważnymi karami. Zatem każdy pies po skończeniu 3 miesiąca życia musi być zaszczepiony na wściekliznę. Ponadto pies bez ważnego szczepienia nie może podróżować poza granicami Polski.
Przypomnijmy, że wścieklizna to śmiertelna choroba, którą wywołuje wirus RNA należący do rodziny Rhabdoviridae z rodzaju Lyssavirus. Wiele osób myśli, że wścieklizna to już wymarła choroba lub taka, która dotyka tylko bardzo biedne regiony świata. Nic bardziej mylnego! Owszem, dzięki obowiązkowym szczepieniom psów i kotów oraz zabezpieczeniu zwierząt dzikich (szczepionki dla lisów) udało się znacząco ograniczyć bytowanie wirusa, ale wciąż należy zachować czujność. Co roku w Polsce notuje się przypadki wścieklizny. U zwierząt nie ma lekarstwa na tę chorobę, zatem pies chory na wściekliznę poddawany jest eutanazji. Tym bardziej więc skrajną nieodpowiedzialnością – by nie powiedzieć głupotą – jest nieszczepienie swoich pupilów i narażanie ich na chorobę.
Prawo wymaga, aby pierwsze szczepienie na wściekliznę u psa przeprowadzić w ciągu 30 dni od dnia ukończenia przez psa trzeciego miesiąca życia, a następne dawki nie później niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia.
Szczepienie szczeniaka to najlepsza metoda na zapewnienie mu zdrowia.
Szczepienia podstawowe – kalendarz szczepień psa
Do innych szczepień podstawowych, ale już nieobowiązkowych, należą iniekcje przeciwko parwowirozie, nosówce i chorobie Rubartha. Są one mocno rekomendowane, ale w Polsce nie ma kary za brak tych szczepień. Jednak w przypadku chęci wyjazdu z psem za granicę, szczepienie te mogą być wymagane w wielu krajach. Z racji tego, że te trzy choroby są groźne i niosą ryzyko śmierci, rozsądne jest zabezpieczenie przed nimi psa.
Często stosuje się szczepionkę trzyskładnikową, czyli taką, która posiada specjalnie przygotowane szczepy wirusów trzech chorób. Jednym zastrzykiem zatem zabezpieczamy psa przed trzema groźnymi chorobami. Takie szczepienie u szczeniaka wykonuje się przynajmniej w trzech dawkach. Pierwszą wstrzykuje się w wieku 6-8 tygodni, drugą w wieku 9-11 tygodni, a trzecią 12-15 tygodni. Ważne, że odstępy między poszczególnymi dawkami nie mogą być ani dłuższe, ani krótsze niż dwa tygodnie. Czwarta dawka uznawana jest za dodatkową i nieobowiązkową, a o jej podaniu powinien zadecydować weterynarz. Dawkę przypominającą (booster) podaje się potem po roku, a następne już po 3 latach. W tej kwestii jednak zdania wśród weterynarzy są podzielone. Niektórzy mówią o szczepieniu co dwa lata, inni zaś chcą szczepić co roku. Najlepiej skonsultować się ze swoim weterynarzem prowadzącym i zasięgnąć porady.
Szczepienie na parwowirozę
Parwowiroza jest najczęściej występującą chorobą zakaźną u szczeniąt do szóstego miesiąca życia. Wywołana jest przez parwowirus i dość łatwo się roznosi. Najpowszechniejsza jest odmiana jelitowa parwowirozy, która objawia się krwistym biegunkami, wymiotami i wysoką gorączką. Choroba szybko może wyniszczyć organizm psa – zwłaszcza szczeniaka, który nie zyskał jeszcze pełnej odporności. Narażone bardziej na parwowirozę są także starsze psy. Dlatego nie można zaprzestać szczepień po okresie dorastania. Każdy pies może zachorować na parwowirozę i u każdego może skończyć się ona śmiercią.
Szczepienie psa na nosówkę
Również najbardziej niebezpieczna dla szczeniąt w wieku od 3 do 6 miesięcy jest nosówka. To choroba wirusowa, która atakuje układ pokarmowy i oddechowy. Wywołuje szereg groźnych objawów związanych z trudnościami w oddychaniu i trawieniu. Nawet po wyleczeniu nosówki pies może przez wiele tygodni rozsiewać wirusa i zarażać inne osobniki. I choć nosówka zbiera największe żniwo wśród szczeniąt i młodych psów, to może rozwinąć się u każdego psa.
Szczepienie na chorobę Rubartha
Choroba Rubartha znana jest też jako wirusowe zakaźne zapalenie wątroby. Ta zakaźna choroba także atakuje i zabija najczęściej młode psy – takie, które nie ukończyły jeszcze roku. Tak jak w przypadku parwowirozy i nosówki jednak trzeba pamiętać, że każdy pies może się zarazić. W grupie ryzyka są także psy nigdy nieszczepione oraz psi seniorzy.
Szczepienia dodatkowe
Jako szczepienie dodatkowe definiujemy te szczepienia, które możemy wykonać, ale nie musimy. Do chorób, na jakie możemy zaszczepić swojego psa, należy między innymi parainfluenza, czyli kaszel kenelowy i leptospiroza. Szczepionki na te choroby nie są wymagane, ale w niektórych sytuacjach mocno zalecane – np. przed zostawieniem psa na wakacje w psim hotelu lub przed wyjazdem do regionów, w których istnieje wysokie ryzyko leptospirozy. Jeszcze do niedawna leptospiroza zarezerwowana była głównie dla krajów tropikalnych, potem zaczęła się pojawiać na południu Europy, obecnie możemy już spotkać się z nią w Polsce.
Co ciekawe, choć szczepienie na kaszel kenelowy i leptospirozę nie są obowiązkowe, to często opiekunowie psów nawet nie wiedzą, że szczepią na nie swoje psy. Popularne są bowiem szczepionki czteroskładnikowe, a nawet pięcioskładnikowe. W jednym zastrzyku zatem pies dostaje aż pięć różnych zmodyfikowanych wirusów. Z jednej strony pozwala to lepiej zabezpieczyć psa przy tylko jednej iniekcji, ale z drugiej strony zwiększa ryzyko powikłań po szczepieniu. Warto więc zawsze zapytać weterynarza, na co dokładnie chce zaszczepić nam psa.
Do szczepień dodatkowych zaliczyć można także szczepienie na boreliozę. Ma ona jednak tyle samo zwolenników, co przeciwników. Jedni twierdzą, że każda dodatkowa ochrona przed kleszczami jest na wagę złota, inni mają duże wątpliwości co do skuteczności tego szczepienia.
Szczepienie psa – powikłania
U psów, tak samo jak u ludzi, po szczepieniu mogą wystąpić pewne powikłania. W miejscu iniekcji może dojść do obrzęku, zaczerwienienia, stanu zapalnego. Pies może też więcej drapać się w tym miejscu z powodu zwiększonego świądu. Na ogół po kilku dniach takie reakcje miejscowe znikają samoistnie.
Po szczepieniu mogą rozwinąć się także objawy ogólnoustrojowe, takie jak wymioty, biegunka, obrzęk krtani i pyska, a nawet utrata przytomności i wstrząs anafilaktyczny. Takie reakcje po szczepieniu mogą zagrażać życiu zwierzęcia, dlatego należy niezwłocznie udać się do weterynarza, który poda np. leki przeciwwstrząsowe. Koniecznie też przekazujemy każdemu kolejnemu weterynarzowi informację o reakcji psa po szczepieniu. Pies może być bowiem np. uczulony na dany składnik szczepionki i lekarz poszuka innego preparatu lub zmniejszy dawkę.
Psy po szczepieniu mogą być też przez około dwa dni lekko osowiałe, osłabione, czasem też występuje u nich gorączka oraz utrata apetytu. Jest to zazwyczaj normalne zjawisko i po maksymalnie dwóch dniach pies powinien poczuć się lepiej. Na pewno jednak trzeba stale monitorować stan psa i w razie potrzeby skontaktować się z weterynarzem.
Kiedy nie szczepić psa?
Choć szczepienia są szalenie ważne, to jednak istnieją sytuacje, kiedy nie powinno się w danym momencie szczepić zwierzęcia. Przede wszystkim nie szczepi się zwierząt silnie zarobaczonych. Choroba psa również stanowi przeciwwskazanie do szczepienia. Nie powinno się więc dodatkowo obciążać układu odpornościowego szczepieniem. O tym jednak może zadecydować wyłącznie weterynarz.