Choroba Rubartha, czyli zakaźne zapalenie wątroby, to groźna choroba u psów. Jej konsekwencje mogą być bardzo poważne, dlatego najlepiej zapobiegać zakażeniu. Dobrze także wiedzieć, jakie objawy daje wirusowe zapalenie wątroby, aby w porę podjąć skuteczne leczenie.
Co to jest choroba Rubartha?
Choroba Rubartha, znana także jako zakaźne zapalenie wątroby psów, jest chorobą wywołaną przez adenowirus typu 1 – CAV-1. Wirus ten jest bardzo odporny na działanie czynników zewnętrznych i potrafi przetrwać przez długi czas w środowisku (nawet do kilku miesięcy). Najczęściej wirus atakuje komórki śródbłonkowe wątroby, nerek, śledziony i płuc. Nieleczona choroba Rubartha może doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Po wyleczeniu natomiast mogą pozostać komplikacje zdrowotne, takie jak zaburzenia pracy narządów bądź charakterystyczne blue eye (niebieskie oko), czyli zmętnienie rogówki.
Jak pies zaraża się chorobą Rubartha?
Zakaźne zapalenie wątroby rozprzestrzenia się wraz z wydzielinami chorego psa – przez ślinę, mocz i kał. Zatem jeśli zdrowy pies będzie miał kontakt z chorym osobnikiem lub jego wydzielinami, ryzyko zarażenia będzie bardzo wysokie. Złapać wirusa zwierzę może również przez samo polizanie osikanej trawy. Pamiętajmy bowiem, że wirus CAV-1 może przetrwać przez wiele miesięcy w środowisku. Obecność wirusa potwierdzono także u pcheł, które mogą być źródłem zakażenia.
Wirus, który dostanie się do organizmu psa drogą kropelkową lub pokarmową, początkowo mnoży się w migdałkach i węzłach chłonnych. Następnie przemieszcza się z krwią do komórek wątroby i śródbłonka naczyń krwionośnych.
Trzeba zaznaczyć, że psy, które przeszły już chorobę, mogą przez nawet 9 miesięcy wciąż rozsiewać wirusa do otoczenia. Ponadto wirus jest odporny na większość tradycyjnych środków dezynfekujących.
Choroba Rubartha jest szczególnie niebezpieczna dla szczeniąt, które nie wykształciły jeszcze pełnej odporności po szczepieniach. Bardziej narażone są także psy przewlekle chore i starsze, które nie były regularnie szczepione.
Jakie objawy daje choroba Rubartha?
Objawy zakaźnego zapalenia wątroby u psów mogą być bardzo różnorodne i nieswoiste, co oznacza, że początkowo łatwo pomylić tę chorobę z innymi dolegliwościami. Mogą także różnić się znacząco nasileniem – w niektórych przypadkach pies będzie dawał ledwo widoczne oznaki, w innych zaś zwierzę będzie wręcz na granicy śmierci. W dużej mierze zależy to od zaawansowania choroby i momentu, w którym zostanie wykryta choroba Rubartha. Dlatego też obowiązkowo należy znać objawy choroby Rubartha, aby jak najszybciej postawić prawidłową diagnozę.
Jak rozpoznać chorobę Rubartha:
- gorączka,
- apatia, spadek energii,
- kichanie i kaszel przypominające przeziębienie u psa,
- wymioty,
- biegunka,
- utrata apetytu,
- odwodnienie,
- problemy z oddawaniem moczu,
- zmiana koloru moczu,
- zapalenie spojówek, wydzielina z oczu,
- zaburzenia krzepnięcia,
- powiększenie i bolesność wątroby,
- żółtaczka,
- krwawienia z dziąseł,
- bladość lub zażółcenie błon śluzowych,
- podkasany brzuch (podciągnięty do góry) wynikający z bólu,
- niebieskie oko – mlecznoniebieska powierzchnia gałki ocznej,
- wrażliwość na światło,
- powiększone węzły chłonne podżuchwowe.
Choroba Rubartha u psa – rozpoznanie
Diagnozę lekarz weterynarii stawia na podstawie objawów klinicznych i odpowiednich badań. Trudniej jest rozpoznać postać łagodną choroby, gdy u psa występuje np. tylko lekka gorączka i spadek apetytu. U psów z zaawansowaną chorobą objawy są już bardziej specyficzne, jak bolesność wątroby, powiększenie węzłów, inny kolor błon śluzowych czy też odbarwienie gałki ocznej. Zmieniony kształt wątroby widoczny będzie podczas badania USG, a w badaniu krwi zauważyć będzie można nieprawidłowe wyniki wątrobowe. Natomiast jednoznaczne potwierdzenie, że mamy do czynienia z chorobą Rubartha, daje badanie na obecność wirusa w próbkach pobranych z wątroby bądź powiększonego węzła chłonnego.
Zakaźne zapalenie wątroby u psa – leczenie
Ze względu na wirusowy charakter choroby Rubartha, leczenie polega głównie na wspomaganiu organizmu oraz leczeniu objawowym. Psu podaje się zatem leki przeciwwymiotne i przeciwbiegunkowe czy też leki poprawiające apetyt. Jeśli u psa występują zaburzenia krzepnięcia, należy podać leki poprawiające krzepnięcie. Ważne są leki przeciwzapalne, a często także antybiotyki, jeśli doszło do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Pamiętajmy bowiem, że organizm zmagający się z wirusem jest mocno osłabiony, a przez to podatny na inne infekcje.
Kluczowa jest odpowiednia dieta wspomagająca pracę wątroby. Zabronione jest przekarmianie i podawanie tłustego jedzenia. Najlepsze będą karmy typu hepatic i o obniżonej zawartości tłuszczu lub dobrana do psa dieta gotowana. W tej sprawie należy skonsultować się z weterynarzem lub dobrym dietetykiem.
Istotne już również zapewnienie psu jak najwięcej spokoju i odpoczynku. Spacery należy ograniczyć do niezbędnego minimum. Dość często zdarzają się sytuacje, że pies wydaje się już odzyskiwać siły, a po nieco dłuższym spacerze następuje nasilenie objawów. Przez dłuższy czas zatem należy unikać długich i intensywnych aktywności. W zamian możemy zaproponować psu szukanie smakołyków w macie węchowej. Taka mata węchowa poprawi psu humor, a jednocześnie nie obciąży organizmu. Nie zmuszajmy jednak psa do zabaw – najważniejsze dla niego, by mógł odespać i zregenerować organizm. Zadbajmy o miękkie i wygodne legowisko dla psa bądź gruby koc i pozwólmy mu na relaks.
Nawet po wyleczeniu należy regularnie badać psa, aby wykluczyć przewlekłą niewydolność wątroby czy inne poważne szkody w organizmie.
Jak uchronić psa przed chorobą Rubartha
Najskuteczniejszym sposobem na zapobieganie zakaźnemu zapaleniu wątroby i poważnym konsekwencjom zdrowotnym, jest szczepienie na chorobę Rubartha. Szczepionkę podaje się szczeniętom na ogół w trzech dawkach. U dorosłych psów szczepienia na choroby zakaźne wykonuje się raz w roku bądź co 2 lub 3 lata. Rozbieżności wynikają z różnych praktyk weterynaryjnych. Przyjmuje się jednak, że szczepienie na wirusowe zapalenie wątroby działa przez 3 lata.
Zazwyczaj szczepienie na chorobę Rubartha wchodzi w skład kilkuskładnikowej szczepionki razem z parwowirozą i nosówką. Wiele szczepionek uodparniających na zapalenie wątroby posiada wirus CAV-2, a nie podstawowy CAV-1, ponieważ takie szczepienia mają dawać także ochronę krzyżową przed niektórymi postaciami kaszlu kenelowego. Rzadziej również powodują pojawienie się obrzęku rogówki, czyli niebieskiego oka.
Właściwą ochronę przed chorobami zakaźnymi należy wybrać wraz z doświadczonym i zaufanym lekarzem weterynarii.