Węch u psów to doskonale rozwinięty zmysł i żaden człowiek nie ma szans wyczuć tyle, ile nasz czworonożny pupil. Psy uwielbiają węszyć na każdym kroku i dzięki temu lepiej poznają świat. Węszenie pozwala im także odstresować się i poradzić sobie w trudnej sytuacji. Może być również świetną rozrywką dla psa, która utrzyma go w dobrej formie przez lata. Nic dziwnego więc, że stale rosnącą popularnością cieszy się mata węchowa dla psa. Sprawdź, na czym polega jej fenomen i dowiedz się, jak samemu zrobić matę.
Mata węchowa dla psa – co to jest?
Bez wątpienia mata węchowa to w ostatnich latach jeden z najczęściej wybieranych gadżetów dla psa. I bardzo dobrze, bo spośród wszystkich psich zabawek mata węchowa dla psa przynosi najwięcej korzyści. A czym w ogóle jest owa mata? Najprościej mówiąc jest to gumowa wycieraczka poprzewiązywana gęsto kawałkami materiału. Na ogół do zrobienia maty wykorzystuje się skrawki miękkich tkanin, takich jak polar lub minky. W fałdach tkaniny ukrywa się smaczki tak, aby pies sam znajdował pyszności. Do odkrycia smakołyków pies musi popracować nosem, a także pomyśleć nad zadaniem. Dzięki temu mata węchowa nie tylko spełnia jedną z podstawowych potrzeb gatunkowych, jaką jest węszenie, ale również stymuluje umysł psa.
Jak działa węch u psa?
Do zrozumienia, dlaczego mata węchowa daje psu tyle frajdy, musimy przyjrzeć się bliżej fascynującemu psiemu nosowi. Ludzie często nie doceniają zmysłu, jakim jest węch. Znacznie bardziej polegamy na wzroku i słuchu. Dla psów zaś to właśnie węch jest najważniejszym zmysłem, który prowadzi je przez świat. Niewidome czy niesłyszące psy potrafią sobie świetnie radzić, bo rolę przewodnika pełni nos. Psi nos posiada od 100 do 250 milionów komórek receptorowych, człowiek zaś zaledwie 5 milionów. Nic dziwnego więc, że zupełnie inaczej postrzegamy otaczającą nas rzeczywistość i nie przywiązujemy tak dużej wagi do węchu.
Dla psa praca nosem to najskuteczniejszy sposób eksploracji. Owszem, pies używa oczywiście też wzroku czy słuchu, ale to węch praktycznie nigdy go nie zawodzi. Poza tym pies jest w stanie wyczuć znacznie więcej niż człowiek. Pies wie zatem, kto przechodził daną ścieżką i kiedy, rozpoznaje co inny czworonóg zjadł trzy dni temu na śniadanie, a także bezbłędnie wyczuje, co zalegało w śmietniku przed tygodniem. Jest to tak zwana pamięć węchowa. Za tak doskonałe przyswajanie cząstek zapachowych odpowiadają liczne szczeliny i bruzdy. To właśnie one sprawiają, że nos każdego psa tworzy unikalny odcisk – nie ma drugiego takiego na całym świecie. Nos psa jest więc niepowtarzalny niczym odcisk palca u człowieka.
Psy mają też bardzo często wilgotny nos, a to wszystko za sprawą gruczołów śluzowych, produkujących wydzielinę chłodzącą. Rozpuszcza ona związki chemiczne poszczególnych zapachów, przez co pies łatwiej rozpoznaje wonie.
Dla psa węszenie to najważniejszy i najskuteczniejszy sposób na orientowanie się w świecie. Nos dostarcza im wielu informacji, ale także daje mnóstwo frajdy. Właśnie dlatego warto umożliwić psu pracę nosem nie tylko na spacerach. I do tego przydaje się mata węchowa.
Mata węchowa dla psa – kiedy warto po nią sięgnąć
Tak naprawdę mata węchowa nadaje się praktycznie dla każdego psa. Są oczywiście takie jednostki, które nie pokochają się z matą i nie będą z niej korzystać, ale są to bardzo rzadkie przypadki. Mata węchowa świetnie sprawdza się jako urozmaicenie czasu spędzanego w domu. Kilka skrytych smakołyków w macie potrafi zająć niektóre psy na dobre kilka minut. Dla niektórych psów znalezienie wszystkich smaczków zajmie z kolei kilkanaście sekund, dlatego wtedy warto poszukać bardziej skomplikowanej maty z licznymi skrytkami.
Praca nosem pomocą dla lękowych psów
Mata węchowa świetnie sprawdza się w pracy z psami lękowymi i mało pewnymi siebie. Takie psy często na spacerach mało węszą ze strachu. W domowych i spokojnych warunkach natomiast uczą się korzystać z nosa, co z czasem przekłada się na węszenie na dworze. Mata węchowa dla psa zatem pozwala budować pewność psa i otwiera go na otoczenie. A przy okazji poprawia jego samopoczucie.
Z maty węchowej często korzystają opiekunowie, których pupile cierpią na zaburzenia separacyjne. Wiele osób wychodząc z domu, napycha matę smakołykami i oswaja psa z tą czynnością. Pies może zacząć kojarzyć przyjemne wyszukiwanie jedzenia i przyzwyczajać się, że samotność wcale nie jest taka zła. Uwaga jednak, bo każdy przypadek zaburzeń separacyjnych jest inny i najpierw warto skonsultować się z dobrym behawiorystą, który oceni problem naszego zwierzaka. Sporo psów w dużym lęku i stresie nie przyjmuje pokarmu i wówczas mata nie zda egzaminu. Warto jednak zawsze spróbować.
Mata węchowa dla chorych i starszych psów
Mata węchowa jest ogromną pomocą dla zwierząt po różnych zabiegach, które wymagają skrócenia do minimum spacerów i innych aktywności. Zwłaszcza pacjenci ortopedyczni – np. cierpiący na dysplazję – muszą mieć mocno kontrolowany ruch. Aby nie popadły w apatię i zniechęcenie, należy ćwiczyć z nimi w domu i aktywować ich węch. Tak samo przy staruszkach – pacjenci geriatryczni nie mają już sił na długie i eksplorujące spacery, ale to nie znaczy, że nie mogą powęszyć w domu. Mało tego – praca nosem pozwoli starszym psom na pobudzanie pracy mózgu i opóźnianie procesu starzenia. Może zatem uchronić przed demencją.
Korzystanie z maty węchowej poleca się także w przypadku, gdy pies pochłania pokarm bardzo łapczywie i połyka karmę. Jest to niebezpieczne i może doprowadzić nawet do skrętu żołądka, dlatego warto niejako zmusić psa do wolniejszego jedzenia. Warto więc sięgnąć po matę węchową, w której pies będzie znajdywał pojedyncze kulki karmy i zacznie je porządnie gryźć.
Kiedy mata się nie sprawdza?
W większości sytuacji mata węchowa dla psa sprawdza się rewelacyjnie. Są jednak psie przypadki, gdy lepiej odpuścić korzystanie z maty. U niektórych psów bowiem konieczność szukania smakołyków może wywoływać zbyt duże pobudzenie i rodzić frustrację. Jeszcze inne psy mogą rozszarpywać matę, aby szybciej dostać się do jedzenia, a nawet zjadać kawałki rozgryzionego materiału. Wówczas lepiej zrezygnować z maty.
Większość psów uwielbia maty węchowe i chętnie z nich korzysta.
Mata węchowa dla psa – rodzaje
Wraz ze wzrostem popularności mat węchowych na rynku dostępne są przeróżne ich rozmiary. Podstawowa i najbardziej znana mata węchowa przybiera kształt prostokątnej wycieraczki. Dla wielu psów takie maty sprawdzają się na początku, potem już są za łatwe dla wprawionych w węchowym boju zwierzaków. Wtedy można sięgnąć po bardziej skomplikowane i duże maty. Taka mata węchowa dla zaawansowanych posiada kilka sekcji. Jedna część to tradycyjne przewiązane skrawki materiału, w innej znajdziemy specjalne kieszonki, a w jeszcze innej części odstające zwinięte fragmenty tkaniny.
Chodzi o to, by stymulować umysł psa i uczyć go szukania rozwiązań i kombinowania. Z materiału tworzy się więc rulony, pionowe kubki czy różnych kształtów kieszenie. Do tego można także wykorzystać różnego rodzaju tkaniny. Każdy materiał bowiem posiada w oczach psa (a raczej nosie) inną strukturę i zapach.
Coraz więcej także mat węchowych przypomina ludzkie jedzenie. Bez problemu więc znajdziemy matę węchową w kształcie pizzy, hamburgera czy frytek. Dla psa raczej nie ma to większego znaczenia, ale jest ciekawym dodatkiem w mieszkaniu, a przy okazji zwierzę może poćwiczyć z nowym kształtem maty.
Mata węchowa dla psa – jak zrobić samemu?
Psia mata to bardzo wdzięczny przedmiot do zrobienia samodzielnie. I nie trzeba do tego posiadać wyjątkowych zdolności. Do zrobienia maty potrzebujemy tylko gumowej wycieraczki z dziurami w środku i kawałków tkaniny. W przypadku maty węchowej najlepiej sprawdzają się miękkie i jednocześnie grubsze tkaniny, takie jak polar, minky i plusz. Materiał tniemy na takiej samej szerokości i długości paski i przewiązujemy je bardzo szczelnie w wycieraczce. I tak naprawdę mata węchowa dla psa jest gotowa. Im bardziej zbite i gęste paski materiału, tym trudniejsze zadanie czeka czworonoga.
Z czasem możemy pokusić się o zrobienie większych mat. Wówczas należy zaopatrzyć się w kawałek materiału o wymiarach np. 50 x 75 cm. Spód materiału warto przynajmniej w kilku miejscach zabezpieczyć antypoślizgowymi elementami (np. z gumowej wycieraczki), aby mata się nie przesuwała i nie denerwowała psa. Do przygotowania skrytek dla psa zaś możemy popuścić wodze fantazji. Na pewno warto w jednej części zostawić tradycyjną matę z kawałkami gęsto przywiązanych tkanin. W innych miejscach możemy zrobić kieszonki, dziurki i norki o różnych kształtach i wielkościach. Dobrze sprawdzają się też naszyte na siebie warstwy materiału, które pies musi odchylić nosem, aby dobrać się do smaczka. Warto także przygotować odstające okrągłe kubeczki czy rulony. Do stworzenia takich elementów najlepiej nadaje się filc, który jest miękki, a jednocześnie na tyle sztywny, że utrzyma się doskonale na macie.
Im więcej elementów wprowadzimy do maty, tym więcej frajdy sprawimy swojemu pupilowi. Mata węchowa może wówczas spełniać rolę zabawki edukacyjnej, którą z pewnością polubi niemal każdy pies.