O tym, że codzienna higiena jamy ustnej to podstawa do zdrowych zębów, wie każdy. Ale niestety wciąż za mało osób zdaje sobie sprawę, że problemy z zębami mogą dopaść także zwierzęta domowe. Kamień u psa to powszechna dolegliwość, która może wywoływać poważne problemy zdrowotne. Z naszego artykułu dowiesz się, jak dbać o zęby pupila oraz jak wyczyścić kamień nazębny u psa.
Co to jest kamień nazębny u psa
Kamień u psa, podobnie jak u ludzi, powstaje na skutek gromadzenia się w jamie ustnej bakterii, a następnie mineralizowania się płytki nazębnej. Z czasem zęby psa pokrywa nalot o brązowo-żółtym zabarwieniu, którego nie można się już pozbyć zwykłym szczotkowaniem. Wielu właścicieli psów o problemie orientuje się dopiero w momencie, gdy psu brzydko pachnie z pyska. Natomiast trzeba wiedzieć, że nieprzyjemny zapach wynika już z zaawansowanych zmian w jamie ustnej psa i konieczna jest wtedy wizyta u weterynarza. Warto też zdawać sobie sprawę, że zdrowe i pozbawione kamienia zęby psa to nie tylko estetyka i wygoda opiekuna, ale przede wszystkim bezpieczeństwo psa. Nieleczony kamień u psa może wywoływać stany zapalne, które są groźne dla zwierzęcia.
Jak powstaje kamień u psa – przyczyny
U psa kamień nazębny powstaje na zasadzie tego samego mechanizmu, co u ludzi. Na skutek gromadzenia się w jamie ustnej resztek pokarmowych i bakterii tworzy się na zębach płytka nazębna. Jest to całkowicie normalne i występuje u wszystkich, problem pojawia się dopiero w momencie, gdy płytka ta nie jest w żaden sposób usuwana. Z czasem bowiem płytka nazębna twardnieje i przemienia się w kamień nazębny. Warto zatem pamiętać, że kamień u psa nie tworzy się nagle – wręcz przeciwnie – to długotrwały proces, któremu można w porę zapobiec. Natomiast jeśli już na zębach pojawi się kamień, trzeba go usunąć u weterynarza.
Trudno nie dostrzec kamienia u psa na zębach.
Kamień nazębny u psa – objawy
Zauważyć kamień nazębny u psa wcale nie jest trudno. Jest on dobrze widoczny jako brązowawy nalot, który może przybierać różne odcienie. Charakterystyczne jest, że nie da się w żaden sposób tego nalotu wyczyścić. Trzeba bowiem wiedzieć, że czasem psu do zębów przykleja się po prostu jedzenie. Szybko jednak można pozbyć się tych resztek pokarmowych. Kamienia – tak jak już wspomnieliśmy – nie da się wyczyścić domowymi sposobami.
Poza widocznym na zębach kamieniem pies może wysyłać także inne sygnały mówiące o tym, że coś złego dzieje się w jego pyszczku. Pies może odmawiać jedzenia, które do tej pory z chęcią zajadał. Dotyczy to przede wszystkim karmy suchej i twardych gryzaków. Kamień u psa może bowiem wywoływać stan zapalny i zapalenie dziąseł, co skutkuje bólem. Ponadto pies może stać apatyczny i drażliwy na dotyk. U psa może pojawić się biegunka lub wymioty. Dolegliwości ze strony układu pokarmowego mogą wynikać albo z połykania dużych kęsów pokarmu zamiast ich gryzienia, albo z powodu toczącego się w organizmie stanu zapalnego.
Zdarza się także, że pies nagle zaczyna wykazywać zachowania agresywne – zwłaszcza przy dotyku – i opiekun kompletnie nie ma pomysłu, co się stało. A częstą przyczyną nagłej agresji u psa jest właśnie ból zębów. Warto więc w przypadku diametralnej zmiany zachowania sprawdzić stan zębów psa.
Brzydki zapach z pyska – inne przyczyny
Jednak kamień nazębny to niejedyna przyczyna brzydkiego zapachu z jamy ustnej. Gdy psu śmierdzi z pyska może to być efekt stanu zapalnego gardła i jamy ustnej lub schorzeń dziąseł. Pies może także cierpieć na nadkwasotę żołądka albo inne problemy układu pokarmowego. Za nieprzyjemny oddech mogą być również odpowiedzialne poważne choroby, takie jak cukrzyca czy dolegliwości nerek i wątroby. Winowajcą może być także nieodpowiednia dieta. Przyczyna może być też prozaiczna, choć dla opiekunów psa niezbyt miła, a więc koprofagia. To nic innego jak zjadanie odchodów innych zwierząt lub swoich (czyli autokoprofagia). Zanim przystąpi się do leczenia brzydkiego zapachu z pyska kluczowe jest odnalezienie przyczyny. Tylko wtedy możemy skutecznie zaradzić problemowi.
Wiele osób zastanawia się, jak usunąć kamień nazębny u psa samemu. Niestety, z tym poradzi sobie tylko weterynarz.
Usuwanie kamienia nazębnego u psa
Kamień nazębny w pyszczku psa możemy zauważyć sami, jednak dopiero weterynarz może stwierdzić z całą pewnością czy mamy do czynienia z kamieniem, czy może jeszcze z jakimś problemem. Usuwanie kamienia nazębnego przeprowadza wyłącznie weterynarz, ponieważ zabieg musi być przeprowadzany pod narkozą. Z tego też względu przed usunięciem kamienia zaleca się wykonać badanie krwi oraz echo serca. Dzięki temu dowiemy się, czy nie ma przeciwwskazań do narkozy. To szczególnie istotne u starszych psów, a przecież kamień najczęściej obserwujemy właśnie u dojrzałych zwierzaków.
W czasie zabiegu lekarz usuwa kamień przy pomocy ultradźwięków. Najczęściej kamień osadza się nie tylko na powierzchni zęba, ale przede wszystkim głęboko w kieszonkach dziąsłowych. Stąd też konieczność czyszczenia zębów pod narkozą. Czasami samo usunięcie kamienia i wypolerowanie zębów nie wystarczy i weterynarz jest zmuszony usunąć chory ząb.
Usuwanie kamienia u psa cena
Sam zabieg usunięcia kamienia nie należy do najdroższych. Cena zależy od miejsca, w którym przeprowadzamy usuwanie kamienia. W dużych miastach i popularnych klinikach bowiem cena będzie na ogół wyższa. Standardowo usuwanie kamienia u psa kosztuje od 100 do 400 zł. Nie we wszystkich gabinetach weterynaryjnych w podaną cenę zabiegu wlicza się narkozę, dlatego trzeba się upewnić przed. Warto też pamiętać o cenie za badanie krwi i echo serca. Nie każdy weterynarz wymaga tych badań, jednak zdecydowanie rekomendujemy przebadanie psa przed podaniem mu narkozy.
Usuwanie kamienia u psa bez narkozy
Od niedawna istnieje także możliwość usuwania kamienia bez podania psu narkozy. Podczas takiego zabiegu wykorzystuje się specjalną szczoteczkę ultradźwiękową. Zastosowane ultradźwięki zmiękczają kamień nazębny, a miękki kamień łatwiej zdjąć ręcznym skalerem. Taki zabieg to alternatywa dla psów, które z powodów zdrowotnych nie mogą mieć podanej narkozy. Trzeba jednak pamiętać, że aby zabieg był możliwy, pies nie może się w jego trakcie wiercić, co jest trudne dla większości zwierzaków.
Kamień nazębny u psa – powikłania
Jeśli nie usuniemy psu kamienia, narażamy go na wiele powikłań. Przede wszystkim kamień u psa może doprowadzić do silnych stanów zapalnych w jamie ustnej i choroby dziąseł. Gromadzenie się bakterii w pysku może skutkować także ogólnym stanem zapalnym organizmu. Ponadto problemy z zębami i dziąsłami przekładają się na dolegliwości trawienne. Może dojść do odmawiania jedzenia albo łapczywego połykania dużych kawałków bez gryzienia. A to może skończyć się wymiotami, podrażnieniem układu pokarmowego czy zadławieniem.
Nie zapominajmy również o tym, że konsekwencje kamienia są dla psa bolesne. A ból może wywoływać zachowania agresywne nawet wobec ukochanego opiekuna. Zwierzę w takich sytuacjach może też cierpieć, kiedyś odczuwa głód, a jednocześnie z powodu bólu zębów nie może nic przełknąć.
Jak dbać o zdrowe zęby psa, czyli profilaktyka
Widać więc, że chore zęby i kamień nazębny to nie tylko problem z estetyką i brzydkim oddechem, ale przede wszystkim dużo cierpienia dla psa i możliwość rozwoju niebezpiecznych chorób. Dlatego też znacznie lepiej jest zapobiegać rozwojowi kamienia niż potem zmagać się z jego konsekwencjami. Najważniejszym punktem profilaktyki jest mycie zębów psu specjalną pastą przeznaczoną dla zwierząt. Ponadto bardzo ważna jest odpowiednia dieta. Nie zaleca się podawania psu wyłącznie mokrej karmy, ponieważ miękki pokarm nie czyści zębów. Warto więc dodawać choć trochę wysokiej jakości suchej karmy lub zadbać o twardsze przekąski w ciągu dnia.
Istotne dla zdrowia zębów są również gryzaki naturalne oraz takie specjalnie przeznaczone do czyszczenia zębów. Pies żując i gryząc taki smakołyk samodzielnie pozbywa się z zębów nalotu. Zawsze należy także pamiętać, by pies miał dostęp do świeżej wody. Odwodniony pies nie wytwarza odpowiedniej ilości śliny, która odpowiada za eliminowanie osadu z powierzchni zębów. Oczywiście niezwykle istotne są też regularne kontrole uzębienia w gabinecie weterynaryjnym i reagowanie na nawet najdrobniejsze zmiany w jamie ustnej.
Wiele psów bardzo nie lubi mycia zębów, trzeba je więc do tego stopniowo przekonywać.
Jak myć zęby psu
Mycie psich zębów nie jest skomplikowane, choć trzeba przyznać, że niewiele czworonogów to lubi. Do mycia psu zębów należy wybrać specjalną szczoteczkę dla psa. Można też sięgnąć po miękkie szczoteczki przeznaczone dla dzieci. Często zamiast szczoteczki często dużo lepiej sprawdza się kawałek gazy. Owijamy taką gazą palec, na gazę nakładamy odrobinę pasty do zębów dla psów i delikatnie smarujemy zęby pupilowi. Najlepiej zacząć od zębów policzkowych, czyli trzonowych i przedtrzonowych, a następnie przejść do kłów i siekaczy. Nie trzeba myć zębów psu po każdym posiłku, wystarczy, że zrobimy to 3 razy w tygodniu.
W teorii brzmi prosto, niestety w praktyce mycie zębów jest znacznie trudniejsze. Zwłaszcza jeśli nie przyzwyczailiśmy psa do tej czynności od małego. Ale nic straconego i wszystko można nadrobić, wystarczy poświęcić czas na pracę z psem. Świetnie przy nauce mycia zębów u psa sprawdza się trening kooperacyjny, zwany też medycznym. W wielkim skrócie chodzi o to, by metodą małych kroków doprowadzić do tego, że pies sam będzie dawał nam sygnał, że jest gotowy na grzebanie w pyszczku. Taki trening zaczyna się zazwyczaj od podstaw, czyli zbudowania przyjemnych skojarzeń ze szczoteczką lub gazikiem oraz przy stopniowym zbliżaniu dłoni do pyszczka. Jedne psy łapią bardzo szybko, inne potrzebują więcej czasu, ale zdecydowanie warto nauczyć tego psa. Dzięki temu mycie zębów nie będzie torturą, a my zadbamy o zdrowie pupila.
Jakie psy są bardziej narażone na kamień nazębny?
Kamień w pyszczku może pojawić się u każdego psa, jednak ryzyko kamienia zwiększa się z wiekiem zwierzaka. Nie znaczy to jednak, że młode psy nie mają problemów z zębami – zdarzają się wręcz podrostki z już dużym kamieniem. Kamień nazębny na ogół częściej osadza się u małych psów, zwłaszcza u tych z deformowaną w trakcie hodowli czaszką. Chodzi tu między innymi o takie rasy jak shih tzu, buldogi francuskie, mopsy, jamniki, maltańczyki i yorki. Na skłonność do pojawiania się kamienia na zębach duży wpływ mają czynniki genetyczne, stosowana dieta oraz codzienne psie rytuały. Bez względu na rasę, wiek i wielkość trzeba dbać o zęby u każdego psa.
Czy pies może mieć próchnicę?
W kwestii zębów warto wyjaśnić sobie jeszcze jedną sprawę. Często bowiem słyszymy pytanie, czy pies ma próchnicę. I owszem – pies może mieć próchnicę, ale dzieje się tak znacznie rzadziej niż u ludzi. Powód jest prosty, ponieważ za rozwój próchnicy odpowiadają głównie cukry, których w psiej diecie prawie nie ma (lub nie powinno być). Psy mają również wyższy niż ludzie poziom pH w jamie ustnej, co spowalnia procesy próchnicze. Także kształt zębów i skład psiej śliny znacząco utrudniają rozwój próchnicy. Pod tym względem więc psy mają więcej szczęścia niż ludzie. Nieodpowiednia dieta bogata w cukry i złe nawyki mogą jednak doprowadzić do psiej próchnicy, którą potem trzeba leczyć u weterynarza.