Psy to fascynujące istoty, które w wielu aspektach wcale tak bardzo nie różnią się od ludzi. Wystarczy wspomnieć, że psy i ludzie mogą cierpieć na te same choroby. Wiemy jednak, że psy inaczej postrzegają świat, a ich zmysły pracują nieco inaczej. Od dawna więc zarówno naukowcy, jak i opiekunowie zwierząt zastanawiają się, jakie kolory widzi pies i czy pies widzi w nocy. Uchylamy zatem rąbka tajemnicy.
Jak widzi pies – budowa psiego oka
Mimo że wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę, że psy widzą inaczej niż ludzie, to ciekawe jest, że schemat budowy oka psa jest zbliżony do oka człowieka. Psy jednak mają większą źrenicę i soczewkę, ich oko posiada także więcej pręcików niż czopków. Większa źrenica oka u psa powoduje słabą głębię ostrości. Pies zatem widzi mało szczegółów, za to znacznie lepiej radzi sobie z dostrzeganiem ruchu. Tak samo wygląda kwestia ze światłem – pies zauważa ruch światła i rozbłyski, a gorzej radzi sobie z postrzeganiem światła statycznego. Natomiast mniejsza liczba czopków sprawia, że pies gorzej rozróżnia kolory niż człowiek.
Przypomnijmy, że czopki i pręciki to światłoczułe receptory rozmieszczone na siatkówce oka. Czopki umożliwiają widzenie kolorów przy dobrym oświetleniu, a pręciki odpowiadają za widzenie przy mocno ograniczonym świetle. Każdy rodzaj czopka pozwala widzieć jeden kolor. U człowieka występują trzy rodzaje czopków, dzięki którym widzimy kolor czerwony, zielony i niebieski. Psy zaś posiadają tylko dwa rodzaje czopków dające możliwość widzenia żółtej i niebieskiej barwy. O tym, jakie kolory widzi pies, przeczytacie w dalszej części artykułu.
Pole widzenia psa
Psy posiadają również większy kąt widzenia, choć jest to mocno zależne od rasy i od ustawienia oczodołów w czaszce oraz od budowy samej czaszki. Pole widzenia psów waha się od 240 do 270 stopni, podczas gdy u ludzi kąt widzenia wynosi 180 stopni. Wniosek z tego płynie taki, że psy widzą znacznie szerzej od człowieka. Tym samym psy mają lepiej rozwinięte od ludzi widzenie peryferyjne. Pozwala to na dostrzeganie obiektów, które nie znajdują się bezpośrednio przed oczami. To właśnie dlatego pies na spacerze zauważa coś znacznie szybciej niż człowiek, który skupia się przede wszystkim na widzeniu centralnym, czyli tym co ma przed sobą. Psi wzrok wyróżnia się tym bardziej, gdy obiekt jest w ruchu – wtedy praktycznie nie ma szans, by pies tego nie dostrzegł. Wystarczy sobie przypomnieć, jak nasz pupil błyskawicznie dostrzega skrytą gdzieś w leśnych krzakach sarnę czy przebiegającą wiewiórkę.
Jak widzi pies – patrzenie na wprost
Wspomnieliśmy wyżej, że człowiek znacznie lepiej radzi sobie z widzeniem centralnym. I rzeczywiście, człowiek posiada 120 stopni widzenia obiektów naprzeciwko. U psów natomiast mamy do czynienia ze skalą średnio 85 stopni. Większy kąt mają psy ras brachycefalicznych (mops, buldożek francuski) o spłaszczonej czaszce, a mniejszy psy o dłuższych pyskach i osadzonych po bokach oczach (charty).
Oczy u psów są niesamowite i w kilku aspektach bardziej czułe niż u ludzi.
Jakie kolory widzi pies
Przez lata utarło się przekonanie, że psy widzą świat wyłącznie w biało-czarnych barwach. Opowiadano wszem i wobec, że pies widzi tylko barwy achromatyczne, czyli niekolorowe, do których należy biel, czerń oraz wszystkie skale szarości. Dziś już wiemy, że to nieprawda i w życiu naszych ulubionych czworonożnych przyjaciół jest znacznie więcej kolorów niż do tej pory sądzono.
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, psy – tak jak ludzie – posiadają w swoim oku czopki, które są odpowiedzialne za widzenie kolorów. Tych czopków będących receptorami jest jednak mniej. U psów występują dwa rodzaje czopków wrażliwych na światło żółte i niebieskie. Psy widzą zatem różne odcienie zieleni, granatu, błękitu, żółci i brązu. Kolory te jednak nie są tak żywe i intensywne jak w percepcji człowieka. Są raczej bardziej przygaszone. Natomiast psy nie są w stanie dostrzec barwy czerwonej. Przedmioty w tym kolorze pies postrzega jako beżowe, żółte bądź brunatne.
Jeśli szukamy odpowiedzi na pytanie, jakie kolory widzi pies, musimy pamiętać, że nie mamy stuprocentowych danych. Widzenie bowiem to nie tylko zmysł wzroku, ale także cały skomplikowany układ nerwowy. Nie mamy zatem pewności, jak dokładnie pies widzi kolory. Jednak zgodnie z naukowymi badaniami możemy śmiało przyjąć, że pies widzi świat głównie przez pryzmat koloru żółtego i niebieskiego.
Ponadto uważa się, że:
- czerwony, żółty i zielony kolor pies widzi jako żółty,
- niebieskozielony kolor jako bezbarwny, biały lub w odcieniu szarości,
- niebieskofioletowy kolor jako niebieski.
Po co nam wiedzieć, jakie kolory widzi pies
No właśnie, czy odpowiedź na pytanie, jak widzi pies i jakie kolory dostrzega jest potrzebna opiekunowi psa czy jest to tylko zwykła ciekawość? Otóż wiedza, jakie kolory widzi pies przydaje się znacząco przy wyborze zabawek i akcesoriów dla pupila. Najlepiej wybierać zabawki w kolorze żółtym bądź niebieskim. Mamy wtedy pewność, że nasz psiak bez problemu zauważy je schowane w kącie pokoju czy leżące gdzieś w trawie. Znacznie trudniej psu aportować zabawki w kolorze czerwony, ponieważ pies widzi go jako beżowy, przygaszony żółty czy szarawy. A takie odcienie trudno dostrzec w trawie nawet ludziom, którzy kolory rozróżniają znacznie lepiej niż psy.
Ciekawe, że rynek psich akcesoriów mimo wszystko wciąż zdominowany jest przez kolory, których pies nie widzi wyraźnie. Mamy więc mnóstwo czerwonych, różowych czy pomarańczowych piłeczek i pluszaków. Przy następnych zakupach pamiętajmy jednak, jakie kolory widzi pies i sprawmy frajdę zwierzakowi, a nie tylko sobie.
Jak widzi pies w nocy
Dla opiekunów psów wydaje się oczywiste, że psy widzą w ciemności. Czworonogi dobrze radzą sobie podczas spacerów po zmierzchu, a także bez problemu poruszają się nocą po ciemnym mieszkaniu. I rzeczywiście – psy widzą w ciemności znacznie lepiej niż ludzie, choć daleko im do mistrzów w tej dziedzinie, czyli kotów. Za widzenie w ciemności u psów odpowiada budowa oka. Przyczynia się do tego zatem duża soczewka i duża rogówka, spora ilość pręcików oraz przede wszystkim makata.
Makata odblaskowa to element, którego próżno szukać w ludzkim oku. Ta specjalna błona działa niczym lustro. Umożliwia ona odbicie wiązki światła z powrotem na siatkówkę. Dzięki temu oko może wychwycić dodatkowe fotony. To właśnie makata sprawia, że psie oczy na zdjęciach świecą w ciemności na żółto czy zielono.
Choroby oczu u psów
Wzrok u psów psuje się wiekiem tak samo jak u ludzi. Nie przed każdą chorobą oczu jesteśmy w stanie uchronić nasze zwierzaki. Są jednak dolegliwości, które w porę zdiagnozowane, będę całkowicie wyleczalne. Inne choroby zaś jesteśmy w stanie znacząco opóźnić w rozwoju i zapewnić pupilowi życie bez bólu i w komforcie. Warto zatem obserwować stan psich oczu i reagować natychmiast, jeśli zauważymy zaczerwienie, podrażnienie bądź nagłe pogorszenie wzroku u psa.
Do częstych chorób oczu u psa należą:
- zaćma,
- jaskra,
- wypadnięcie gałki ocznej,
- zapalenie spojówki,
- wrzód rogówki,
- wypadnięcie gruczołu trzeciej powieki – tzw. zespół wiśniowego oka,
- entropium,
- ektropium.
Okulary dla psa
Coraz częściej słyszy się także o specjalnych okularach dla psów. Można je zakładać psu przy stwierdzonej wadzie wzroku, jednak po takie rozwiązanie sięga się niezwykle rzadko. Przede wszystkim bowiem okulary są średnio wygodne dla psa i potrzeba długiego przyzwyczajania psa do ich noszenia.
Nieco inaczej wygląda sprawa z okularami dla psów szkolonych do zadań specjalnych. Psy pracujące przy gruzowiskach, lawinach, w policji i wojsku czy na wodzie mogą nosić takie okulary w celach ochronnych. Wówczas takie okulary dla psa przypominają narciarskie gogle i zabezpieczają oczy przed groźnymi pyłami, śniegiem bądź też ostrymi przedmiotami na gruzowiskach. Psy przebywające na łodziach czy bardzo blisko akwenu wodnego narażone są na groźne odblaski światła od wody. Wtedy wykonane na zamówienie okulary dla psów będą chronić wrażliwy wzrok.