Zapalenie pęcherza u psa to jedna z częstszych dolegliwości, które przytrafiają się czworonogom. Jest to również schorzenie, które wywołuje u psa silny dyskomfort. Dodatkowo mocno utrudnia życie także opiekunom, ponieważ na ogół pies dużo sika i często nawet załatwia się w domu. Problemy z układem moczowym wymagają jak najszybszego leczenia. Należy zatem umieć rozpoznać objawy zapalenia.
Co to jest zapalenie pęcherza u psa?
Zanim odpowiemy na pytanie, czym jest zapalenie pęcherza u psa, musimy pokrótce omówić budowę układu moczowego. Układ ten – zwany też wydalniczym – składa się z dwóch nerek, dwóch moczowodów, pęcherza moczowego oraz cewki moczowej. Rolą układu moczowego, tak samo jak u człowieka, jest usuwanie z organizmu produktów ubocznych przemiany materii i nadmiaru wody. Jest to zatem niezwykle ważny układ, w którym wszelkie nieprawidłowości oddziałują na cały organizm.
O zapaleniu pęcherza moczowego mówimy wtedy, gdy w drogach moczowych znacząco zwiększa się obecność drobnoustrojów, które prowadzą do zapalenia. Profesjonalna nazwa zapalenia pęcherza to cystitis. Zapalenie rozwija się w dolnym odcinku układu wydalniczego – właśnie w pęcherzu oraz w cewce moczowej.
Rozróżnia się ostre i przewlekłe zapalenie pęcherza u psów. Ostre zapalenie objawia się nagłym i intensywnym pojawieniem się dolegliwości. Najczęściej jest ono wynikiem zakażenia bakteryjnego. Bardziej problematyczne jest przewlekłe zapalenie.
Przewlekłe zapalenie pęcherza
O przewlekłym zapaleniu pęcherza mówimy wówczas, gdy infekcja pojawia się więcej niż dwa razy w ciągu pół roku lub częściej niż trzy razy w roku. Ten rodzaj choroby może być nawracający bądź reinfekcyjny. Do nawrotów zapalenia pęcherza dochodzi wtedy, gdy drobnoustroje przeżywają w dolnych drogach moczowych. Dzieje się tak na skutek źle dobranych leków, zbyt niskiej dawki leków albo przy bakteriach odpornych na leczenie.
Natomiast przy reinfekcji w roku pojawiają się nowe stany zapalne wywołane nowymi szczepami bakterii, które nie były odpowiedzialne za pierwotne zapalenie. Na ogół dzieje się tak przy mocno osłabionym układzie odpornościowym, który staje się bardziej podatny na różne infekcje. Kluczowe jest zatem wzmocnienie organizmu psa oraz znalezienie pierwotnej przyczyny problemów z układem moczowym.
Skąd się bierze zapalenie pęcherza u psa – przyczyny
Do infekcji pęcherza moczowego dochodzi często na skutek długotrwałego wyziębienia. Może to być więc długi spacer w deszczu i niskiej temperaturze, ale także zimne kąpiele w czasie upalnych dni. Wilgoć zdecydowanie sprzyja namnażaniu się bakterii. Wychłodzenie i przemoczenie to najczęstsze przyczyny rozwinięcia się zapalenia pęcherza, ale nie jedyne.
Infekcji układu moczowego sprzyjają także:
- zwężona cewka moczowa,
- kamienie moczowe i kryształy w moczu,
- nieprawidłowe ustawienie moczowodów,
- urazy mechaniczne,
- przyjmowane leki,
- osłabiony układ odpornościowy,
- guzy lub polipy.
Bakteryjne zapalenie pęcherza
Z całą pewnością najwięcej infekcji pęcherza powstaje na skutek inwazji bakterii. Najczęstszym szczepem bakterii odpowiedzialnym za zapalenie dolnych dróg moczowych jest Escherichia coli – pałeczka okrężnicy. Dużo rzadziej mamy do czynienia z zakażeniem gronkowcami czy paciorkowcami, które na ogół mają cięższy przebieg.
Według statystyk prawie 80% wszystkich infekcji pęcherza moczowego rozwija się po ataku tylko jednego gatunku bakterii. Pozostałe 20% to zakażenia mieszane, na które trudniej dobrać skuteczny antybiotyk.
Aby rozwinęło się bakteryjne zapalenie pęcherza u psa zarazki z okolicy narządów płciowych bądź przewodu pokarmowego muszą znaleźć się w okolicy cewki i stamtąd przemieścić się do pęcherza. Gdy już dotrą do pęcherza, zagnieżdżają się w nim i intensywnie namnażają. Możemy mieć wówczas do czynienia z zapaleniem błony śluzowej (Urozystitis) lub zapaleniem całej ściany pęcherza (Panzystitis).
Infekcje pęcherza są bolesne dla psa.
Zapalenie pęcherza u psa – objawy
Oznaki świadczące o tym, że doszło do zapalenia pęcherza u psa są praktycznie takie same jak u ludzi. Najbardziej widoczne jest częste oddawanie moczu. Często jednak pies pokazuje, że chce się wysikać, ale nie udaje mu się to. Zazwyczaj wynika to z bólu podczas oddawania moczu oraz złudnego wrażenia parcia na pęcherz. Mówi się, że pies kropelkuje zamiast wydalać normalny strumień moczu. Zapalenie pęcherza jest bolesne, dlatego psy mogą popiskiwać i zawodzić nie tylko podczas oddawania moczu, ale także na co dzień. Ból brzuch i pieczenie cewki moczowej mogą towarzyszyć psu stale.
Na zapalenie pęcherza wskazuje także nagłe niezachowywanie czystości w domu. Pies – załatwiający się do tej pory wyłącznie na spacerach – zaczyna posikiwać w domu. Zdarza się także popuszczanie podczas leżenia na legowisku czy kanapie. W trakcie zapalenia pęcherza może zmieniać się również kolor i zapach moczu. Nierzadko w moczu dostrzec można krew. Przewlekłe zapalenie pęcherza może również objawiać się gorączką, apatią i posmutnieniem.
Podsumujmy zatem, jakie objawy daje infekcja pęcherza moczowego:
- częstomocz,
- oddawanie niewielkich ilości moczu (kropelkowanie),
- nietrzymanie moczu,
- wylizywanie przez psa okolicy cewki,
- skomlenie i piszczenie podczas sikania,
- niespotykana dotąd przygarbiona postawa podczas mikcji,
- mocz mętny, pienisty, czasem zabarwiony na czerwono,
- intensywny zapach moczu,
- rozdrażnienie lub pogorszenie nastroju psa,
- gorączka.
Psy narażone na infekcje pęcherza
Zapalenie pęcherza najczęściej dotyka psich seniorów i psy z obniżoną odpornością. Choroba może także towarzyszyć innym dolegliwościom pacjentów geriatrycznych. Odpowiedzialne mogą być również licznie przyjmowane leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Znacznie częściej na zapalenie pęcherza narażone są suki, co wynika głównie z budowy anatomicznej. Bliskość cewki moczowej i odbytu sprawia, że bakterie mogą dość łatwo przemieścić się w okolice cewki, a stamtąd do pęcherza. Samice mają także dużo krótszą i szerszą cewkę moczową niż samce.
Trzeba również podkreślić, że istotną rolę w utrzymaniu układu moczowego w dobrej kondycji pełnią hormony płciowe. Wytwarzają one peptydy, których zadaniem jest ochrona układu moczowego. Wraz ze spadkiem estrogenu naturalna bariera ochronna ulega osłabieniu.
U kastrowanych suk dość często mamy także do czynienia z tzw. pokastracyjnym nietrzymaniem moczu. Z upływem lat – zwłaszcza u większych samic po zabiegu kastracji – tkanka łączna szybciej wiotczeje, a pęcherz nie jest już szczelnie zamknięty. Tworzy się więc otwarta droga dla bakterii.
Jak leczyć chory pęcherz?
Jeśli zauważysz u swojego psa któryś z objawów wskazujących na zapalenie pęcherza, jak najszybciej udaj się do weterynarza. Choroba ta jest bolesna dla psa i wywołuje u niego duży dyskomfort na co dzień. Ponadto nieleczone zapalenie pęcherza może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych – w tym do zapalenia miedniczek nerkowych na tle bakteryjnym.
Podstawowym i skutecznym badaniem potwierdzającym zapalenie pęcherza u psa jest badanie moczu. Wyjdą w nim wszelkie nieprawidłowości, a jeśli zapalenie wywołane jest bakteriami, to weterynarz będzie wiedział, jakiego antybiotyku użyć. Leczenie pęcherza trwa zwykle około 10 dni. Pod warunkiem oczywiście, gdy uda się dobrać od razu skuteczny antybiotyk.
Natomiast jeśli infekcja pęcherza rozwinęła się na tle niezakaźnym, to konieczna może być diagnostyka obrazowa (USG lub RTG). Dzięki temu uda się określić, czy zapalenie nie wynika chociażby ze specyficznej budowy układu moczowego, nie jest efektem kamieni moczowych, a nawet nowotworu.
Czy infekcje pęcherza są zaraźliwe?
Wprawdzie zapalenie pęcherza na ogół rozwija się na tle bakteryjnym i w teorii jest zaraźliwe, to wcale nie tak łatwo się nim zarazić. Bakterie musiałyby się przedostać z jednego psa w okolicę cewki moczowej drugiego psa. Może więc dojść do niego podczas pływania, po polizaniu lub w trakcie aktu płciowego. Zatem mając w domu jednego chorego psa nie musimy panikować, że od razu zachoruje także drugi pies.
Ważne również, aby zabezpieczyć meble i dywany podczas choroby psa.
Jak radzić sobie z infekcją pęcherza u psa?
Najważniejsze jest oczywiście podjęcie leczenia chorego psa i zadbanie o jego komfort. Nie można jednak zapomnieć, że zapalenie pęcherza i związane z tym objawy nie są zbyt przyjemne także dla opiekunów. Pies bowiem może zacząć sikać na dywan, kanapę czy swoje legowisko. Przy infekcji sporadycznie występuje także nieświadome popuszczanie moczu podczas snu. Może się więc zdarzyć, że meble w domu mocno ucierpią podczas choroby psa. Na szczęście są na to sposoby.
Przede wszystkim jak tylko zauważymy, że nasz pies ma problem, postarajmy się zabezpieczyć meble i legowisko specjalnymi podkładami. Nie przepuszczają one wilgoci, uchronią one zatem tapicerkę przed zabrudzeniem. Jeśli już zaś doszło do pobrudzenia kanapy, kluczowy jest czas reakcji. Im szybciej zabierzemy się za usuwanie plamy, tym lepiej. Do czyszczenie plam z moczu używa się najczęściej roztworów przygotowanych z octu, sody oczyszczonej, soli kuchennej bądź wody utlenionej i soku z cytryny. Najpopularniejszym połączeniem jest soda oczyszczona z letnią wodą bądź wodą utlenioną. Taki roztwór nakłada się na plamę i delikatnie przeciera, a następnie pozostawia do wyschnięcia. Można sięgnąć także po gotowe środki do czyszczenia tapicerki, które dodatkowo pochłaniają nieprzyjemny zapach. Dla pewności – przed czyszczeniem plamy – przetestujmy roztwór w miejscu niewidocznym (np. tył kanapy), aby sprawdzić, jak dany materiał reaguje na miksturę.
Jeśli posiadamy w domu zwierzę, a tym bardziej psiego staruszka, dobrze jest rozważyć tapicerkę z tkanin odpornych na wilgoć i plamy. Doskonale w domu zwierzoluba sprawdza się np. tkanina Monolith, która nie wchłania wilgoci, łatwo ją wyczyścić i odświeżyć, a do tego pięknie wygląda. Tymczasowym rozwiązaniem może być rozłożenie koca na meblach, który uchroni tapicerkę przed większym zabrudzeniem.