Choroby serca u psa

Psy mogą cierpieć z powodu przeróżnych dolegliwości związanych z pogorszeniem pracy narządów. Do częstych problemów – i to nie tylko u starszych czworonogów – należą zaburzenia funkcjonowania serca. Jakie choroby serca u psa występują najczęściej i jak je diagnozować, a potem leczyć?

Jak wygląda serce u psa – najważniejsze informacje

Serce u psa – tak samo jak u ludzi – to niesamowicie ważny organ, a jego prawidłowe działanie wpływa na cały organizm. Psie serce składa się z dwóch części, które rozdziela przegroda. Na każdej stronie znajduje się komora i przedsionek, a między nimi obecna jest zastawka przedsionkowo-komorowa. Po lewej stronie mamy do czynienia z zastawką mitralną, a po prawej z zastawką trójdzielną. Zastawki pilnują, aby krew przepływała we właściwym kierunku. Prawa część serca pompuje krew do płuc, a tam zostaje ona wzbogacona o tlen. Następnie krew dostaje się do lewej części serca i stamtąd tętnicami trafia do wszystkich narządów organizmu. W pierwszej kolejności krew zawsze płynie do aorty, a w dalszej kolejności do mniejszych tętnic. Zużyta w tkankach i narządach krew uboga w tlen wraca żyłami do prawej części serca i cykl zatacza koło.

Jak widać więc serce pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu organizmu. Serce daje paliwo dla całego ciała, dostarcza niezbędny do życia tlen i ważne składniki odżywcze. Kiedy serce zaczyna szwankować, odbija się to na całym organizmie. Osłabione serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi i mamy wówczas do czynienia z niewydolnością tego organu. Bez względu na przyczynę, wszystkie choroby serca u psa są swego rodzaju niewydolnością serca.

Choroby serca u psa – przyczyny

Niewydolność serca często pojawia się u psów starszych na skutek przewlekłej choroby zwyrodnieniowej zastawki bądź kardiomiopatii rozstrzeniowej. Choroby serca u psa zazwyczaj są nabyte i są wynikiem naturalnego starzenia się organizmu lub skutkiem ubocznym innej choroby toczącej się w ciele psa. Zdarzają się przypadki chorób serca, które wynikają z wady genetycznej. Wówczas problemy z sercem pojawiają się już nawet u młodych osobników. Predyspozycje do rozwoju chorób serca mają także niektóre rasy (np. wilczarz irlandzki, bokser, doberman). Częściej niewydolność serca rozwija się u psów dużych i olbrzymich (molosy) oraz ras miniaturowych. W lepszej sytuacji zaś są psy średniej wielkości. Na choroby serca u psa wpływ może mieć również nadwaga, niewłaściwa dieta, problemu z nerkami, a także infekcje bakteryjne.

Jakie objawy daje chore serce u psa?

Choroby serca u psów często wykrywane są przypadkiem, ponieważ przez długi czas nie dają widocznych objawów. Z racji tego, że zazwyczaj dotykają starsze psy, to symptomy zwiastujące problemy sercowe odbierane są jako zwyczajne starzenie się zwierzęcia. Opiekunowie udają się do weterynarza dopiero w momencie dość wyraźnych już sygnałów chorego serca. Zwrócić uwagę powinna przede wszystkim zadyszka i przyspieszone oddychanie nawet przy niewielkim wysiłku. Wraz z rozwojem niewydolności serca objawów pojawia się coraz więcej i są one coraz bardziej nasilone.

Choroby serca u psa – objawy:

• obniżona sprawność fizyczna, niechęć do spacerów,
• zmęczenie,
• apatia,
• zadyszka już przy niewielkim wysiłku,
• częste przystawanie na spacerze, wolniejsze poruszanie się,
• brak apetytu,
• kaszel – najczęściej w nocy lub w sytuacji stresowej,
• problemy z oddychaniem, uniesiona głowa do góry,
• utrata przytomności,
• zasłabnięcia,
• sine błony śluzowe w pyszczku,
• szmery w sercu,
• słaby puls i ledwo słyszalne bicie serca,
• bradykardia (przyspieszone bicie serca) lub tachykardia (spowolnione bicie),
• obrzęk brzucha lub płuc (zbierający się płyn),
• zaburzenia rytmu serca.

Część z tych objawów, takich jak sinica błon śluzowy, słaby puls, problemy z oddychaniem, zbierający się płyn czy utrata przytomności wskazują na zaawansowaną chorobę serca i wymagają natychmiastowej wizyty u weterynarza.

Kaszel sercowy u psa

Jednym z częstszych objawów świadczących o chorym sercu jest kaszel sercowy. Pojawia się on zazwyczaj już w bardziej zaawansowanym stadium choroby. Na ogół kaszel wynika z niewydolności lewej komory serca. Zdarza się także kaszel spowodowany uszkodzeniem zastawki. Pies kaszle z powodu zbierającej się w lewej komorze krwi, której chore serce nie ma siły wypompować do krwiobiegu. Krew gromadzi się więc od lewego przedsionka aż po naczynia krwionośne w płucach, stąd też potocznie mówi się, że pies ma wodę w płucach. Odruch odkaszlania wynika z chęci pozbycia się zalegającego płynu w płucach. Nagromadzona krew może także powiększenie lewego przedsionka i naciskania na oskrzela. Z całą pewnością kaszel sercowy u psa jest poważną dolegliwością, której nie może zlekceważyć.

Jak rozpoznać chore serce u psa?

Charakterystyczne objawy dla chorego serca zazwyczaj pojawiają się dopiero na dalszym etapie choroby. Na szczęście współczesna diagnostyka umożliwia rozpoznanie choroby serca u psa już w początkowej fazie. Echo serca u psa pozwoli wykryć pierwsze odchylenia w pracy serca. Przydatne będą także badania USG i RTG płuc.

Choroby serca najczęściej dotykają starsze psy.

Najczęstsze choroby serca u psa

Choroby serca można podzielić na nabyte i dziedziczne. Do chorób nabytych należą: endokardioza mitralna, kardiomiopatia rozstrzeniowa, wysiękowe zapalenie osierdzia i guz serca. Natomiast wśród chorób genetycznych wyróżnić możemy: kardiomiopatię przerostową, niedomykalność zastawki trójdzielnej i ubytek przegrody przedsionkowej.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) to jedna z częściej diagnozowanych chorób serca u psa. Polega ona na ścieńczeniu ścian i powiększeniu serca. Forma pierwotna kardiomiopatii dotyka najczęściej psy duże, natomiast wtórna odmiana ma na ogół podłoże żywieniowe i rozwinąć się może na skutek niedoboru tauryny. Pies chory na kardiomiopatię rozstrzeniową ma przyspieszony oddech i arytmię (nieregularne bicie serca) oraz szmery w sercu. Brak leczenia w zaawansowanym stadium choroby daje psu maksymalnie 5 miesięcy życia.

Inną częstą chorobą jest endokardioza mitralna, czyli niedomykalność zastawki dwudzielnej. Pojawia się ona zazwyczaj u małych psów, zwłaszcza u ras, takich jak: cavalier king charles spaniel, shih tzu, maltańczyk i yorkshire terrier. Nie jest to jednak reguła i trzeba pamiętać, że endokardioza może wystąpić także u większych psów, jak owczarek niemiecki. Niedomykalność zastawki sprawia, że podczas skurczu lewej komory serca krew cofa się do lewego przedsionka, co prowadzi do przebudowy i dysfunkcji mięśnia sercowego oraz nadciśnienia płucnego.

Niewydolność serca u psa z kolei to stan, gdy na skutek pogorszenia kondycji narządu, serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi niezbędnej do natlenienia pozostałych narządów. Często niewydolność serca jest wynikiem innych chorób serca, jak kardiomiopatia rozstrzeniowa. W konsekwencji niewydolności serca dochodzi do niedotlenienia narządów wewnętrznych, obrzęku płuc, silnych duszności, powiększenia wątroby czy też zbierania się płynu w jamie brzusznej.

Czy pies może mieć zawał?

Rzadko, ale u psa również może wystąpić zawał mięśnia sercowego, polegający na śmierci komórek serca na skutek niedokrwienia. Przyczyną zawału może być miażdżyca i zamknięcie światła naczyń wieńcowych. Psy znacznie rzadziej niż ludzie chorują na miażdżycę, zatem ryzyko zawału jest niskie. Jeśli już dochodzi do śmierci komórek serca u psa, to jest ona raczej wynikiem zakrzepicy.

Częściej niż sam zawał u psa występuje nagła śmierć sercowa, która jest efektem napadu arytmii komorowej i niedotlenienia mózgu. Na ogół nie daje wcześniej żadnych objawów. Szczególną ostrożnością powinni wykazać się opiekunowie owczarków niemieckich i dobermanów.

Jak leczyć choroby serca u psa?

Leczenie choroby serca polega przede wszystkim na codziennym podawaniu psu przepisanych przez weterynarza leków. Mają one na celu odciążenie serca i poprawienie komfortu życia psa. Tabletki nie wyleczą dolegliwości sercowych, ale minimalizują objawy, takie jak duszności czy przyspieszone tętno, a dzięki temu wydłużają życie czworonoga. Do najczęściej stosowanych leków przy chorobach serca należą:

• inhibitory ACE – odciążają naczynia krwionośne, a tym samym serce,
• diuretyki – stymulują nerki do wydzielania większych ilości moczu (a tym samym regulują gospodarkę elektrolitową) i obniżają ciśnienie krwi,
• digoksyna – zwiększa kurczliwość serca i usprawnia wchłanianie wapnia,
• beta-adrenolityki (beta-blokery) – hamują działanie adrenaliny i noradrenaliny, przez co obniżają tętno spoczynkowe i ciśnienie tętnicze krwi.

Ważna jest również odpowiednio zbilansowana i lekkostrawna dieta bogata w wysokiej jakości białko. Nie wolno doprowadzić do nadwagi. Istotne, aby dieta zawierała niezbędne do prawidłowej pracy serca taurynę i L-karnitynę. Zaleca się wybieranie pokarmów o obniżonej zawartości sodu, gdyż sercowi pacjenci tracą zdolność do przyswajania sodu. Dobrze, by w diecie znalazły się również witamina E i selen. Najlepiej dietę wybrać wraz z weterynarzem. Niezbędne są także regularne kontrole u weterynarza.

U psa z chorym sercem trzeba uważać także na upały i nie doprowadzić do przegrzania. Należy więc unikać spacerów w południe podczas wysokich temperatur, a w domu zadbać o chłodny i zaciszny kącik. Miękkie legowisko powinno stanowić dla psa azyl, w którym będzie mógł w spokoju się wyspać, ale i obniżyć ewentualny stres i napięcie. Unikanie sytuacji stresowych jest bardzo ważne u psa chorego na serce.

Nie ma też co przesadzać z intensywnością i długością spacerów. Lepiej pozwolić psu na swobodne człapanie i węszenie, niż bieganie i skakanie. W zamian można urozmaicić pupilowi czas spędzany w domu i np. poukrywać smaczki w macie węchowej bądź zwiniętych kawałkach tkaniny. Najlepiej nadaje się do tego polar, plusz i minky, choć pamiętajmy, że psy lubią poznawać nowe powierzchnie. Można zatem zaopatrzyć się we wzorniki tkanin i w kawałki różnych materiałów pochować smakołyki. Kilka minut takiej zabawy z pewności da psu mnóstwo frajdy. Pamiętajmy tylko, aby nie zmuszać psa do takiej aktywności. Jeśli zwierzak woli leżeć i odpoczywać, pozwólmy mu na to.